5 aanbevelingen voor een diversere collectie
Hoe zorg je voor een meer diverse bibliotheekcollectie? Dat kan een uitdaging zijn. Collectieadviseur Cees Kremer geeft 5 tips, aanbevolen door collectiespecialisten van Zuid-Hollandse bibliotheken die bijeenkwamen in het kader van hun provinciaal collectieplan.
1. Ga op tijd in gesprek met de doelgroep
Niemand weet beter wat er bij de doelgroep speelt dan de doelgroep zelf. Vraag daarom de behoefte bij de doelgroep zelf uit. Dit kan bijvoorbeeld door enkele betrokkenen aan te stellen als gast-collectioneur of collectioneer samen met een projectgroep. Reserveer hiervoor een apart budget.
2. Voorkom generalisering en stereotypering
Een doelgroep is niet homogeen. Doe daarom zo min mogelijk aannames en communiceer inclusief, zodat iedereen binnen de doelgroep zich begrepen, gehoord en gezien voelt.
3. Schaf een diverse collectie aan
Voor de aanschaf kan je op een aantal zaken letten. Een paar voorbeelden: Heeft de hoofdpersoon verschillende diversiteitskenmerken(bijvoorbeeld bi-cultureel, seksuele geaardheid, fysieke beperking of neurodiverse mensen)? Zijn er diversiteitskenmerken terug te vinden in de titel of op de kaft? Is diversiteit en inclusie op een natuurlijke manier in het verhaal aanwezig zonder dat de focus er op ligt?
4. Presenteer de collectie goed
Pas op met het herkenbaar maken of apart zetten van fictieboeken waarin een diversiteitskenmerk de focus heeft. Deze boeken worden dan weggezet als ‘anders’, terwijl je uiteindelijke doel is dat boeken met diversere hoofdpersonen en inclusievere verhaallijnen juist verweven zijn in de collectie van de bibliotheek. Degene met interesse in deze titels weten de boeken daarnaast ook vaak te vinden, omdat titels gezocht worden of dat ze tips van elkaar krijgen. Wanneer de collectie meer divers wordt is ook de behoefte aan aparte presentatie minder, want dan kom je de titels sowieso tegen in de collectie. Maar ook hierbij is belangrijk: Betrek de doelgroep zelf bij je keuzes.
5. Extra aandachtsgebieden
Als laatste een greep uit de punten waarbij de collectie extra aandacht verdient om meer divers en inclusief te worden. Uitbreiding van het Engelstalige aanbod, meer aandacht voor boeken voor jongens op het VMBO/MBO en een overgangscollectie tussen het Taalhuis en de rest van de bibliotheek.
Meer info
De werkgroep ‘Diversiteit en Inclusie in de collectievorming’ bestaat uit Marleen Windhorst (Bibliotheek Aan den IJsel), Ilse Zuurmond (Bibliotheek Den Haag), Ronald van Ham (Bibliotheek De Boekenberg), Louise Timmer (Bibliotheek Aan de Vliet) en Marijke Timmerhuis (Bibliotheek BplusC Leiden).