Bezoekers inspireren over duurzaamheid – 3 gouden tips

Blog Praktijkvoorbeeld Programmering Collectie

Gepubliceerd op 26 april 2023

Een kledingruil? Een RepairCafé? Of een themacollectie rondom natuur in de stad? Deze en vele andere ideeën passeerden de revue tijdens de Themadag op 3 april in de Tolhuistuin in Amsterdam. Ruim veertig programmamakers en collectiespecialisten bogen zich gezamenlijk over het thema Duurzaamheid. Met deze 3 tips informeer en inspireer jij jouw bezoekers over dit actuele thema.

Programmering die mensen in het hart raakt

Matthea de Jong, directeur van de Tolhuistuin, opende de dag met een observatie. Als het over duurzaamheid en klimaatverandering gaat, is er veel aandacht voor technische zaken. Energie besparen, recyclen, klimaatmodellen… Maar zet dit ons echt aan tot actie? Nee! Pas als je in je hart geraakt wordt ga je harder lopen, zo concludeert zij. En hoe raak je mensen? Met kunst en cultuur. Muziek, beelden die onder de huid kruipen, persoonlijke verhalen: die helpen om je je een andere wereld voor te kunnen stellen.

Haar eigen festival We Are Warming Up is daar een goed voorbeeld van. Bibliotheken zijn bij uitstek laagdrempelige plekken voor kennis en ontmoeting, verspreid door heel Nederland. De ideale huizen van duurzaamheid, waar mensen kunnen leren én doen. Behoefte aan praktijkvoorbeelden en tips?

Geef het publiek een podium

Wil je als bibliotheek mensen inspireren tot duurzaam gedrag? Weet dan wie je voor je hebt! Circulair adviseur Michael van der Meer (PHI Factory) verdeelt mensen in drie types: Afwachtende Realisten, Intuïtieve Volgers en Actieve Ambassadeurs. In zijn groeimodel kunnen mensen zich ontwikkelen naar een meer duurzame versie van zichzelf.

Voor de Afwachtende Realisten is het belangrijk om de impact van hun gedrag inzichtelijk te maken: wat levert een bepaalde actie precies op aan (milieu)winst? Intuïtieve Volgers komen in beweging als hun omgeving verandert. Gebruiken veel mensen geen wegwerp bekers meer? Dan doet de Intuïtieve Volger dat ook niet meer. Zijn er Actieve Ambassadeurs in de omgeving van de bibliotheek, oftewel mensen die al duurzaam bezig zijn én mensen graag enthousiast maken hetzelfde te doen? Dan heeft Michael maar één boodschap: geef deze mensen een podium!

Afgeschreven boeken bij het restafval? Niet meer!

Voor bibliotheken die graag willen verduurzamen is het een uitdagend vraagstuk: wat doe je met de afgeschreven boeken? Recyclen is – met plastic kaft en aluminium tag – vaak lastig. In een workshop deelde Charlotta Feith van NBD Biblion een oplossing. Met een subsidie van RVO hebben zij samen met o.a. Product for Product en DOK Delft een pilot bedacht: de Biebox. De subsidie is verbonden aan het verwerken van materialen in een keten. Het proces bestaat uit twee gedeelten: het verwerken van oude boeken tot een duurzame box (een boekenkastje) van papier en een reststroom (Product for Product) voor het recyclen tot o.a. wc-handdoekjes en kantoorpapier. De Biebox wordt gevuld met opgeknapte afgeschreven boeken (upcycling) die nog goed genoeg zijn, en wordt vervolgens bijvoorbeeld in ziekenhuizen of bedrijfskantines geplaatst.

Deelnemers aan de workshop juichen laagdrempelig promotie van de bibliotheek en leesbevordering toe. Maar daar zit ook de twijfel: wil je de bibliotheek promoten met materialen die eerder door de bibliotheken zijn afgeschreven? De NBD gaat de business case verder ontwikkelen.