-
- ...
- Organisatieondersteuning
- Marketing
- Bibliotheken aan het woord over hun podcasts
Bibliotheken aan het woord over hun podcasts
Hoewel het maken van podcasts in de bibliotheekbranche nog in de kinderschoenen staat, is er al een aantal bibliotheken mee aan de slag gegaan. Zo lanceerde Bibliotheek Zuid-Kennemerland in 2018 hun eigen podcastserie ”De bibliotheekCast” en startte Bibliotheek Amstelland dit jaar met podcasts onder de naam “Je brein is er dol op!”. Ik haalde in een interview ervaringen bij hen op ter inspiratie voor andere bibliotheken.
Voor dit interview sprak ik met Anne Eckhardt, marketingspecialist bij de Bibliotheek Zuid-Kennemerland, en Tessa de Boer, communicatiemedewerker bij de Bibliotheek Amstelland.
Waarom zijn jullie begonnen met podcasts?
Anne: “In 2018 triggerde Maike van Pelt (toen freelance projectmanager bij Bibliotheek Zuid-Kennemerland, nu adviseur digitale geletterdheid bij Probiblio) ons met verschillende trendonderzoeken die gingen over de groei van podcasts in Nederland en hoe populair deze al waren in de Verenigde Staten. Toentertijd waren de podcasts in Nederland nog in opkomst. Bibliotheek Zuid-Kennemerland is steeds op zoek naar inspirerende en laagdrempelige manieren om haar doelgroepen te bereiken. Bepaalde onderwerpen kunnen we minder goed onder de aandacht brengen met onze reguliere middelen en kanalen. Het leek ons daarom een mooie uitdaging om dit op een andere manier te proberen. Zelf luisterde ik toen al veel podcasts, dus dat maakte mij extra enthousiast.”
‘Bibliotheek Zuid-Kennemerland is steeds op zoek naar inspirerende en laagdrempelige manieren om haar doelgroepen te bereiken.’
Tessa: “Het idee om met podcasts aan de slag te gaan kwam eind 2020 vanuit onze programmamakers. Zij wilden ontdekken of podcasts ingezet kunnen worden als een toevoeging op het bestaande aanbod. Er is toen bedacht dat dit voor een breed publiek bruikbaar moet zijn. We zijn gestart met een eerste serie van 3 podcasts voor ouders. Als de resultaten van deze eerste reeks goed zijn, gaan we een volgende serie maken, gericht op een andere doelgroep. Dit zou een podcasts gericht op jongeren, literatuurliefhebbers en werkzoekenden kunnen zijn.”
Welke keuzes zijn er gemaakt?
Anne: “We richten ons met de BibliotheekCast op diverse doelgroepen die wat moeilijker te bereiken zijn, zoals jongeren, ouders van kinderen en laaggeletterden. We willen hen betrekken bij en enthousiasmeren voor taal, lezen, digitale vaardigheden en online media. Iedere aflevering van ongeveer een kwartier heeft een ander thema en een ander doel. Zo hebben we een aflevering over het herkennen van nepnieuws (gericht op jongeren), over het leven van laaggeletterden (gericht op laaggeletterden) en een aflevering die vertelt hoe je voorlezen nog leuker kunt maken (gericht op ouders).”
Tessa: “We hebben nagedacht over een algemene podcastnaam die breed inzetbaar is en kwamen uit op ‘Je brein is er dol op!’. Je kunt er alle kanten mee op qua thema’s. Onder deze naam maken we verschillende series met een aantal afleveringen. Iedere serie heeft een andere doelgroep. De eerste serie is gericht op ouders van jonge kinderen, omdat ouders voor onze bibliotheek een belangrijke doelgroep is. De afleveringen gaan over voorlezen voor 8-plussers, meertaligheid en over diversiteit in kinderboeken. Met onze programmamakers en gasten aan tafel gaan we in zo’n 40 minuten dieper in op een specifiek onderwerp en leggen we bijvoorbeeld uit waarom voorlezen aan 8-plussers zo belangrijk is, hoe je dat kunt doen en we geven tips. Omdat podcasts nieuw voor ons zijn, zien we dit jaar als een pilotjaar waarin we veel leren over het maken en promoten van podcasts en ontdekken we hoe het publiek erop reageert.”
Hoe gingen jullie te werk bij het maken van een podcast?
Anne: “We hadden het geluk dat we met Maike mochten samenwerken, een ervaren podcastmaker. Op die manier hebben we dus veel kennis in huis gehaald. Iedere aflevering is tot stand gekomen vanuit het Marketing & Communicatieteam in samenwerking met een andere afdeling binnen de bibliotheek. We betrokken bijvoorbeeld onze collega’s uit het team Educatie bij de afleveringen over voorlezen en onze mediawijsheid collega’s bij de aflevering over nepnieuws. Samen met Maike zochten we naar mensen met een toepasselijk verhaal of bepaalde kennis van buiten de bibliotheek zoals een persoon die zelf laaggeletterd is. Overigens is het maken van podcasts een doorlopend proces, ze zijn steeds in ontwikkeling. Onze afleveringen waren in het begin bijvoorbeeld een stuk langer, later werden ze een stuk korter en vlotter.”
De podcasts van Bibliotheek Zuid-Kennemerland zijn te vinden op Spotify, Soundcloud en iTunes.
Tessa: “Omdat we het gelijk professioneel wilden aanpakken zijn we op zoek gegaan naar een productiebedrijf dat ons kon ondersteunen bij het opnemen en bewerken van de drie podcasts. Om de kosten te besparen kun je dit ook zelf doen, maar dan heb je de juiste apparatuur nodig en de nabewerking kost tijd en ervaring. Als je in de toekomst vaker podcasts gaat maken, dan kan het een overweging zijn om hierin te investeren. Daarnaast heeft een collega de introtune op de piano ingespeeld en een andere collega heeft de intro ingesproken. Deze wordt bij iedere aflevering gebruikt.”
Twee van de drie afleveringen van Bibliotheek Amstelland staan op Spotify en een derde aflevering verschijnt later dit jaar.
‘Omdat we het gelijk professioneel wilden aanpakken zijn we op zoek gegaan naar een productiebedrijf dat ons kon ondersteunen.’
Hoe heb je de promotie van de podcasts aangepakt?
Anne: “De podcasts maakten deel uit van onze contentstrategie. Een aantal afleveringen konden we koppelen aan specifieke campagnes. Zo brachten we de aflevering over voorlezen uit tijdens de Nationale Voorleesdagen en de aflevering rondom laaggeletterdheid tijdens de week van Analfabetisering (nu Week van Lezen & Schrijven). Hierdoor maakten we gebruik van het momentum.
Verder liep er bij de start van de BibiotheekCast een mupi- en abri-campagne door Haarlem en hebben we onze vaste kanalen ingezet, zoals de website, nieuwsbrieven en social media. We merkten dat met name de inzet van social media goed werkte. Steeds als we actief waren (met name met gesponsorde berichten), dan steeg het aantal luisteraars.”
‘De podcasts maakten deel uit van onze contentstrategie.’
Tessa: “De podcasts staan op Spotify, omdat dit het grootste en bekendste streamingsplatform is. Via het upload programma wat daaraan gekoppeld is worden de podcasts ook aangeboden via Google podcast en andere kanalen. We hebben een communicatieplan gemaakt met informatie over de inhoud van de podcasts, de boodschap en de doelgroep. Vervolgens hebben we een persbericht verstuurd, gebruikgemaakt van onze website en social media en we hebben een boekenlegger laten maken. We zien dat veel luisteraars via ons eigen netwerk komen. Vooral via LinkedIn waar onze programmamakers de podcasts gepromoot hebben.”
Wat zijn de eerste resultaten?
Anne: “Het beoogde resultaat van deze podcastserie is bereikt. We wilden een laagdrempelige serie maken die voor de verschillende doelgroepen eenvoudig te beluisteren is. De content in de afleveringen werkt enthousiasmerend en de informatie is gemakkelijk toe te passen in de praktijk omdat er concrete tips worden gegeven.
‘We wilden een laagdrempelige serie maken die voor de verschillende doelgroepen eenvoudig te beluisteren is.’
Uit de concrete resultaten is wat moeilijker aan te geven of de serie een succes was. De statistieken geven slechts een indicatie omdat elk platform (iTunes, Spotify en SoundCloud) de resultaten anders interpreteert en niet alle streams meet of meeneemt in de statistieken. We zagen bijvoorbeeld dat het aantal streams per aflevering en per platform verschilde. Maar als je kijkt naar de gemiddelden, zagen we dat de afleveringen Hoe leer je kinderen wijs omgaan met internet, Hoe herken je nepnieuws en Tips om nog leuker voor te lezen het vooral goed deden wat betreft het aantal streams.”
Tessa: “Ons doel was 600 luisteraars voor het einde van dit jaar (dus voor 3 afleveringen). Nu (augustus 2021) zitten we op ongeveer 180 luisteraars met 2 afleveringen. Er komt nog 1 aflevering aan. Of we het gaan halen weten we nu nog niet. Wel zien we dat na het online zetten van de tweede aflevering er ook weer meer luisteraars bijkwamen op de eerste aflevering. Dat versterkt elkaar dus.
We weten nog niet wat luisteraars van de podcasts vinden. Dit is lastig te meten; er zit geen review-mogelijkheid in Spotify en we kunnen niet achterhalen of een aflevering in z’n geheel geluisterd wordt. Ook weten we niet ‘wie’ er geluisterd heeft en of dat onze doelgroep is. Dat is jammer. Zodra er meer afleveringen komen, kunnen we zien welke thema’s populair zijn en welke minder. Maar daar is het nu nog te vroeg voor. Voorlopig moeten we het doen met de kwantitatieve aantallen.”
Wat zijn je tips & tricks voor andere bibliotheken?
Anne: “Je kunt natuurlijk zelf uitzoeken hoe alles werkt en de materialen aanschaffen, maar als je er budget voor hebt raad ik je aan om hier een professioneel iemand voor in te huren. Zorg er ook voor dat je het niet alleen doet, maar dat het een samenwerking is met meerdere afdelingen. Mijn persoonlijke podcast tip tot slot is de podcast ”Echt gebeurd”. In deze podcast vertellen mensen bijzonder, mooie of grappige verhalen die ze echt hebben meegemaakt. Wil je weten welke tips ik nog meer heb voor het maken van een goede podcast? Beluister dan dit korte podcastfragment.”
Tessa: “Begin met het maken van een plan. Bedenk wat het doel is van je podcast en wat je voor wie, waarom wil maken. Denk na over de reden dat je op een andere manier de diensten wilt aanbieden en wat de toegevoegde waarde is. Investeer tijd om te leren van het hele proces, test een aflevering bij collega’s en naasten en werk samen met een productiebedrijf. Laat je niet afschrikken door de hoeveelheid werk en maak gewoon eens een aflevering.”
Wil je weten welke gouden tips Tessa heeft over de communicatie van de podcasts? Beluister dan deze twee korte fragmenten:
Kort samengevat: Wat leer je van deze twee bibliotheken?
- Podcasts zijn een waardevolle toevoeging voor bibliotheken. Je kunt de diepte in gaan, veel uitleggen over een onderwerp en je doelgroep inspireren.
- Bedenk vooraf goed wie en wat je met de podcasts wil bereiken en werk samen met een ervaren podcastmaker voor kwalitatief goede podcasts.
- Je hebt een lange adem nodig om bekendheid en loyaliteit op te bouwen. Daarom is het verstandig om series te maken en het als terugkerende activiteit op te nemen in je plannen, budget en (content)strategie. Op die manier versterken de verschillende afleveringen, kanalen en middelen elkaar en zal het aantal luisteraars blijven groeien.
Bonustips van Mijke:
- Help (nieuwe) podcastluisteraars de weg te vinden en vertel waar en hoe ze de podcasts kunnen beluisteren. Bibliotheek Zuid Kennemerland schreef er een handig stappenplan over.
- Kijk ook eens bij andere bibliotheken om op ideeën te komen voor nieuwe podcasts. Kijk eens over de landsgrenzen en ontdek hoe bijvoorbeeld collega’s in New York aan de slag zijn met podcasts.
- Bekijk het artikel van mij waarin ik 3 educatieve podcasts tipt met lesmateriaal.
Lees (en luister) ook:
- Vijf podcastfeitjes
- (Hoe) passen podcasts in jouw contentstrategie?
- Hoe maak je een goede podcast?
- Binnenkort: podcastserie beschikbaar voor jouw bibliotheek
Advies nodig?
Maike van Pelt
Expertises:
Artikelen van Maike
