Maak de websites van jouw bibliotheek vandaag nog digitaal toegankelijk met deze checklist

Blog Marketing

Gepubliceerd op 05 december 2022

Door Monique van der Loo

Als je van jouw bibliotheek een digitaal toegankelijke plek wil maken, is er een breed scala aan acties die je direct kunt ondernemen. Maar dat kost tijd en vereist draagvlak binnen de organisatie. Als marketing- en communicatiespecialist zijn er gelukkig ook laagdrempelige stappen die je kunt zetten. Een belangrijk deel is de content op je website en social mediakanalen. Met deze checklist maak je een goede start.

Checklist ‘taal en structuur’ (op website en social media)

Het taalgebruik is toegankelijk en in begrijpelijke (eenvoudige) taal geschreven (voorkeur B1-niveau (link opent in nieuw venster)).
Gebruik actieve, korte zinnen met dagelijks taalgebruik.
De pagina’s hebben een heldere structuur: gebruik bij titel en tussenkopjes logische en begrijpelijke woorden en maak consequent gebruik van H1, H2, H3 codes in het CMS.
Paginatitels zijn uniek en beschrijvend.
Gebruik nooit ‘lees verder’ of ‘klik hier’ als een linktekst. Als de software alleen de links op een pagina opsomt, zegt dit helemaal niks over waar die link naartoe gaat. Gebruik unieke en beschrijvende linkteksten. Tip: bekijk eens een pagina op jouw bibliotheekwebsite en tel hoe vaak hier ‘klik hier’ of ‘lees verder’ op staat.
Minimaliseer hyperlinks die openen in een ander venster (pop-up) of tabblad. Het is erg verwarrend als je niet ziet wat er gebeurt en lastiger om weer terug te komen waar je was. Als je toch linkt naar een externe pagina, vermeld dan in de linktekst: ‘link opent in nieuw venster’.
Aparte software om lettergrootte aan te passen is niet per se nodig. Mensen die dit vaak gebruiken hebben hun browsers hier al standaard op ingericht met hun voorkeursinstellingen. Aparte voorleessoftware vinden sommige mensen wel handig.
Bied verschillende contactmogelijkheden. Geef niet alleen een e-mailadres, maar ook een telefoonnummer waar sitebezoekers je op kunnen bereiken.
Gebruik bij hashtags een hoofdletter voor elk nieuw woord om de leesbaarheid te bevorderen, dus bijvoorbeeld #DigitaleToegankelijkheid.
Vermijd waar mogelijk pdf-bestanden. Die zijn bedoeld voor print en in veel gevallen niet toegankelijk.

Checklist ‘beeldmateriaal’ (op website en social media)

Elke afbeelding heeft een duidelijke beschrijving via de alt-tekst, zodat iemand die gebruikmaakt van voorleessoftware ook weet wat er op de afbeelding te zien is. Dit geldt niet alleen voor je website, maar ook voor andere online (social media)kanalen. Bekijk een instructie (link opent in nieuw venster).
Uitzondering zijn de decoratieve afbeeldingen, bijvoorbeeld een foto die alleen dient voor het opleuken van de pagina maar inhoudelijk niks toevoegt. Geef decoratieve afbeeldingen geen alt-tekst, zodat ze door hulptechnologieën genegeerd worden.
Omschrijf bij afbeeldingen die als link fungeren ook het doel van de link.
Wees je ervan bewust dat de voorleessoftware visuele informatie zoals pijlen, een groen vinkje of kruisje niet altijd goed herkent. Dit is een afbeelding, dus ook hiervoor is een alt-tekst relevant.
Voeg ondertiteling (en audiodescriptie) toe aan vlogs en video’s. Fijn voor zowel doven en slechthorenden als mensen die het geluid bewust hebben uitgezet.
Gebruik niet te veel emoji’s op je social mediakanalen. Dat luistert niet lekker via voorleessoftware.
Zorg bij infographics en tabellen voor voldoende (kleur)contrast zodat lezers die een vorm van kleurenblindheid hebben ook alles goed meekrijgen.

Checklist ‘In de organisatie’

Ga het gesprek aan. Wie gaat hierover in jouw bibliotheek, hoe bewust zijn collega’s van het belang hiervan? Bespreek het en zet met elkaar kleine stapjes in de goede richting.
Verdiep je in het onderwerp digitale toegankelijkheid en houdt het nieuws hierover in de gaten.
Belangrijk is dat leveranciers weten wat je van hen verwacht. Als voorwaarden, zoals voldoende contrast en kleurgebruik, consistente lay-out, navigatie-structuur, formulieren die (alleen) via toetsenbord in te vullen zijn, (nog) niet goed ingeregeld zijn, is het zaak ze hierop aan te spreken. Neem digitale toegankelijkheid als vereiste mee bij het aangaan van nieuwe contracten én bij het verlengen van bestaande contracten met leveranciers.
De KB is al actief aan de slag om de WaaS en andere online diensten digitaal toegankelijk te maken.
Ga na of er collega’s zijn die ervaringsdeskundigen kennen, dus bijvoorbeeld iemand die slechtziend is of een andere beperking heeft. Ga eens samen met deze ervaringsdeskundigen in gesprek over wat hen opvalt als ze jouw website of social media kanalen bezoeken. Waar zien zij ruimte voor verbetering? Kunnen ze hun ‘doel’ zonder obstakels behalen?