Mediaopvoeding in de kinderopvang stimuleren? Gebruik digitale prentenboeken!

Bekijk het interview op YouTube >>

Jullie doen mee met de pilot ‘Werken met digitale prentenboeken’. Wat was hiervoor de aanleiding?

Sabina: ‘Ik heb het kinderopvangpakket onder mijn hoede en vind het belangrijk dat er veel aandacht is voor de taalontwikkeling van jonge kinderen. Het werken met digitale prentenboeken heeft een bewezen positief effect op de woordenschatontwikkeling, met name bij laagtaalvaardige kinderen. En de categorie kansarme kinderen is groot.’

Rian: ‘Ik werk al 4 jaar met de Forte kinderopvang, waarmee we nu de pilot gedaan hebben. We zijn samen al een tijd bezig om BoekStart een goede plek te geven in de kinderopvang. Uit het Voorleesplan en de Monitor kwam naar voren dat er in de kinderopvang nog niet veel gewerkt werd met digitale prentenboeken. Maar ook dat ze er wel helemaal klaar voor zijn!’

Wat houdt de pilot precies in?

Sabina: ‘We geven de pedagogisch medewerkers en voorleescoördinatoren op de kinderdagverblijven een training. Daarbij delen we handvatten om te werken met digitale prentenboeken voor peuters, zodat de deelnemers dat zelf op structurele basis kunnen doen. Zo wordt de taalontwikkeling, het verhaalbegrip en de liefde voor boeken op een goede manier ondersteund.’

Rian: ‘Bij ons gaat het ook zo. Wij hebben wel gekozen om alleen de voorleescoördinatoren van de kinderopvang een training te geven. Op alle 11 BoekStartlocaties die nu meedoen, proberen zij het werken met digitale prentenboeken uit in hun groep. Als de pilot slaagt is het de bedoeling dat zij een sleutelrol krijgen om het verder uit te rollen binnen de andere groepen.’

Tip van Rian: ‘De digitale prentenboeken ‘Rupsje nooitgenoeg‘ en ‘Kleine muis zoekt een huis‘ zijn echt prachtig.’

Hoe reageerde de kinderopvang op de pilot?

Sabina: ‘Ik had het geluk om fysiek een training te kunnen geven aan kleine groepjes pedagogisch medewerkers. Er was één groep die nog niet heel erg positief was over het werken met digitale prentenboeken. Door ze te laten zien hoe het eruitziet in hun praktijk en ze er zelf mee te laten oefenen, werden ze alsnog erg enthousiast. Dat is prachtig. Het is belangrijk dat ze gezien hebben dat het een meerwaarde heeft voor hun kinderen. Én dat het mogelijkheden biedt in contact met ouders.

Rian: ‘Tot nu toe is iedereen ontzettend enthousiast. Omdat wij door de coronaomstandigheden geen fysieke begeleiding gaven, hebben voorleescoördinatoren het meer zelfstandig aangepakt. Wij gaven online begeleiding. Nu ga ik wel weer op locatiebezoek en zie ik dat ze het fantastisch doen. We moeten ze soms zelfs een beetje afremmen, omdat ze het zo uitgebreid aanpakken. Ik merk ook dat het interactieve voorlezen weer een opfrisser krijgt. De voorleescoördinatoren zien dat het werkt, dat kinderen beter de taal leren als ze het verhaal vaker gehoord hebben. En daar zijn digitale prentenboeken prachtig bij te gebruiken.’

Bieden digitale prentenboeken een ingang om breder aan de slag te gaan met mediaopvoeding?

Rian: ‘Jazeker. We zien dat kinderopvang Forte het opneemt in hun Mediaplan. Het hoort nu bij BoekStart. Digitale prentenboeken zijn een hulpmiddel om het voorlezen nog mooier en veelzijdiger aan te kunnen bieden.’

Sabina: ‘Daar sluit ik me bij aan. De opvang waar wij mee werken maakt voor het eerst een Mediaplan en is nog zoekende om mediaopvoeding daarin een plek te geven. Werken met digitale prentenboeken draagt daar in positieve zin aan bij. De medewerkers zien het belang in van het totaalpakket van werken met digitale prentenboeken: niet alleen de digitale voorleesfilmpjes, maar ook het voorlezen van het fysieke boek, de interactie, een activiteit die eraan gekoppeld wordt.’

Hoe kunnen bibliotheken het beste beginnen?

Sabina: ‘Bibliotheekmedewerkers zelf trainen is een heel goed startpunt. Dan krijg je handvatten om werken met digitale prentenboeken op een BoekStartlocatie verder uit te werken.’

Rian: ‘Daarnaast is een warm contact met de kinderopvang nodig. Dat je met de manager en de pedagogisch coach een goed gesprek hebt over werken met digitale prentenboeken op de kinderopvang. Dan wordt het goed gedragen door de hele organisatie en niet alleen door één locatie. Wij hebben er echt voor gekozen om in te zetten op persoonlijk contact met de medewerkers van de kinderopvang. We gaan vaak langs om voorbeeldgedrag te laten zien en zo de medewerkers te helpen steeds meer zelf de regie te nemen. Ons motto is: ‘Voordoen, samen doen, zelf doen’.’

Welke tips hebben jullie voor andere bibliotheken?

Rian: ‘We liepen ertegenaan dat we tijdens het trainen van de pedagogisch medewerkers fysieke boeken bij de Bereslim-filmpjes wilden gebruiken. Dat kostte meer tijd dan we dachten. Neem dat mee in je voorbereidingen en begin daar op tijd mee.’

Sabina: ‘Ik merkte dat ik met mijn account goed de Bereslim-boeken tot 4 jaar en vanaf 4 jaar kon bekijken. Maar met een kinderopvangaccount geldt dat alleen voor de boeken tot 4 jaar. Stem van te voren goed af welke boeken je wilt gebruiken.’

Wat zijn jullie toekomstplannen?

Sabina: ‘Er zijn in ons werkgebied meer kinderdagopvangorganisaties waarmee ik een warmer contact wil opbouwen, zodat ik de pilot kan uitbreiden. Ik hoop dat werken met digitale prentenboeken een vast onderdeel wordt in ons aanbod als bibliotheek.’

Rian: ‘Ja, wij hebben dezelfde plannen om de training standaard in ons pakket aan te bieden.’

Tip: Illustrator Suus van den Akker maakte prachtige illustraties rondom mediaopvoeding. Gebruik ze voor het promoten van activiteiten van jouw bibliotheek! Download de illustraties >>

Meer informatie over de training ‘Werken met digitale prentenboeken’

Voor de pilot is er de train-de-trainer ‘Werken met digitale prentenboeken BoekStart in KOV’ ontwikkeld door Stichting Lezen. Deze training maakt deel uit van de landelijke aanpak BoekStart van Kunst van Lezen. Het werken met digitale prentenboeken op de groep is een uitbreiding van het programma BoekStart in de kinderopvang en wordt aangeboden op Bibliotheek Campus.

Gelijk aan de slag met digitale prentenboeken? Maak gebruik van het aanbod van Bereslim!

Bij de training ‘Werken met digitale prentenboeken in de kinderopvang’ staat het gebruik van geschikte prentenboeken centraal. Het gaat dan met name om de prentenboeken van Bereslim.Dat er weinig geschikte digitale prentenboeken zijn voor peuters, betekent niet dat medewerkers in de kinderopvang dan maar iets anders online moeten pakken. Integendeel: het is belangrijk dat ze een digitaal prentenboek gebruiken, waarvan we weten dat het effect heeft. De effectiviteit van Bereslim is wetenschappelijk bewezen en er zijn, naast kinderopvang en scholen, ook andere programma’s die er gebruik van maken, zoals de VoorleesExpress en VVE-Thuis.

Alle bibliotheken hebben toegang tot Bereslim (onderdeel van Basispakket online bronnen) en leden van de bibliotheek ook voor thuisgebruik. Scholen en kinderdagverblijven die gebruikmaken van Bereslim kunnen ouders ook toegang geven tot de prentenboeken. Inmiddels heeft Bereslim ruim 90 titels digitale prentenboeken in het aanbod. En voor de beginnende lezer is het aanbod uitbereid met papieren en digitale AVI-boeken. Neem hier een kijkje.