Zo ga je de krapte op de arbeidsmarkt te lijf

Krapte op de arbeidsmarkt is een probleem, ook voor bibliotheken. Is dat zorgelijk? Ja, maar niet onoverkomelijk. Het is voor de bibliotheek belangrijker dan ooit om het verhaal van de bibliotheek te vertellen, om te focussen op thema’s als leren en ontwikkelen en de moed te hebben om het werving- en selectieproces aan te passen naar skillsbased en/of open hiring. HR adviseur Fabienne Mokken vertelt in dit blog precies wat dat allemaal is en deelt inzichten van experts.

‘Ik zat in de auto toen ik een interessant maar frustrerend reclamespotje op de radio hoorde: een wervingsreclame waarbij er werd geworven op bereidwilligheid tot overwerken, aldus “flexibiliteit”. De reclame zette mij aan het denken: op deze manier wordt een werkzoekende toch niet geënthousiasmeerd om te solliciteren? Waar is in dit verhaal rekening gehouden met het perspectief van de werkzoekende? Vaker dan je je beseft zijn we nalatig in het effectief enthousiasmeren in onze werving- en selectieprocedures, een belangrijk onderdeel in het werven op een krappe arbeidsmarkt. Hoe krap is de arbeidsmarkt eigenlijk precies? En kunnen we de werving en selectie dan ook anders aanpakken?

De krantenkoppen kloppen

Susan van Hooijdonk van Randstad vertelde op 19 januari tijdens Probiblio’s inspiratiesessie werving en selectie in een krappe arbeidsmarkt alles over de krappe arbeidsmarkt. Susan: ‘De krantenkoppen kloppen. De arbeidsmarkt is krapper dan ooit. Er zijn nog nooit zoveel mensen aan het werk geweest, en tegelijkertijd is het nog nooit zo krap geweest.’ En daar houdt het niet op: de krapte wordt de komende jaren meer.

Om met deze krapte om te gaan adviseert Randstad om te focussen op thema’s als leren en ontwikkelen, diversiteit en inclusie, aanpassingsvermogen en (persoonlijk) leiderschap. Daarnaast kan je het werving- en selectieproces anders en onbevooroordeeld opzetten. Randstad doet dit bijvoorbeeld voor bepaalde functies al door middel van open hiring en gestructureerde interviews, waarbij er geen cv’s meer aan kandidaten worden gevraagd en de focus ligt op skills en het verhaal van de kandidaat.

Af van de cv’s, op naar skillsbased werven en selecteren

We zijn aan een transformatie toe. We missen veel potentiële kandidaten door de huidige strakke manier van werving en selectie waarin cv’s en harde eisen zoals diploma’s en jaren werkervaring de leidraad zijn. Er is daardoor een grote mismatch tussen werkzoekenden en werkgevers. Men kan elkaar simpelweg niet goed vinden. Dit kan anders, namelijk door middel van skillsbased werven en selecteren. House of Skills, spreker op de inspiratiesessie, zet zich hiervoor in en geeft aan: ‘Skills zijn vaardigheden, die op basis van kennis, eigenschappen en capaciteiten kunnen worden geleerd en ontwikkeld, en die het mogelijk maken om succesvol een werkgerelateerde activiteit of taak uit te voeren.’

Het zou mooi zijn als vacatureteksten meer focussen op de skills en concrete gedragsvoorbeelden. Een focus op wat mensen kúnnen. Maak daarbij onderscheid tussen de benodigde skills bij indiensttreding en welke skills met de tijd kunnen worden ontwikkeld. Zoek bovendien liever naar een schaap met drie á vier poten, in plaats van de toch wel standaard geworden vijf.

Voorbeeld van een skillsbased profiel:

• Je bent enthousiast en wil graag leren;
• Je bent initiatiefrijk en kunt zelfstandig werken;
• Je houdt van organiseren en plannen;
• Je kunt makkelijk schakelen en je bent flexibel;
• Je kunt je communicatief en schriftelijk sterk uitdrukken;
• Je vindt het leuk om samen te werken en nieuwe mensen te ontmoeten.

Geen pingpongtafel maar jouw werkgeversverhaal

Wat kun je als werkgever nog meer doen om gekwalificeerde en gemotiveerde sollicitanten aan te trekken? Een groot misverstand is het idee dat sollicitanten slechts aangaan op de arbeidsvoorwaarden die worden geschetst in een vacaturetekst. Een pingpongtafel, fitnessabonnement en natuurlijk de vrijmibo’s (vrijdagmiddagborrels). Dat kan dan knap lastig zijn als je als bibliotheek geen grote geldpot hebt voor dit soort zaken. Maar het gaat een sollicitant niet om dit soort arbeidsvoorwaarden. Het gaat om het verhaal wat je als werkgever vertelt. Wie zijn jullie als bibliotheek? Wat is jullie cultuur? Wat zijn jullie waarden en welk gedrag past daarbij?

Wencke Ester-Lorber, spreker namens Great Place to Work: ‘Vertel wie jullie zijn als organisatie en wat jullie belangrijk vinden. Ga daarbij na wat huidige medewerkers aangeven wat jullie organisatie uniek maakt en vertel jullie gezamenlijke verhaal. Het zit vanbinnen: extern winnen is intern beginnen.’ Kortom: vertel niet alleen wat jullie doen, maar ook wie jullie als organisatie zijn.

De bibliotheek ‘top of mind’

Het antwoord op mijn vraag ‘kunnen we dit ook anders aanpakken?’ is dus: ja, het kan anders. Er is krapte op de arbeidsmarkt maar we kunnen meerdere dingen doen om hier mee om te gaan. Focus je op thema’s als leren en ontwikkelen, heb de moed om je werving- en selectieproces aan te passen naar skillsbased en/of open hiring en vertel jullie verhaal! De bibliotheek is misschien niet ‘top of mind’ bij de meeste werkzoekenden. Dus als wij onze deuren wijd openzetten voor sollicitanten, hen vertellen wie wij zijn en luisteren naar wie die persoon is die tegenover ons zit en de kwaliteiten die deze persoon met zich meebrengt, dan kunnen we met z’n allen mooie stappen maken. Durf het eens wat anders te doen, geef het een kans. Wie weet wie of wat het je brengt.’

Bekijk deze inspirerende voorbeelden:

• Bibliotheek Zuid-Kennemerland pakte het anders aan en vroeg sollicitanten een motivatiefilmpje in te sturen in plaats en een sollicitatiebrief. Het bleek een zeer geschikte methode om medewerkers dienstverlening te vinden en binden. Laat je inspireren door dit filmpje:
  
• Great Place to Work gaf een inspirerend verhaal mee over open hiring (no predjudging) bij Greyston Bakery en wat dat heeft betekend voor Dion Drew.
• Boekentip: Wil je meer weten over de actuele arbeidsmarkt, trends en oplossingen? Lees dan het boek Kunnen we het even over werk hebben? – Naar een ontslagvrije samenleving met werk en zekerheid voor iedereen van Marjolein ten Hoonte. Mooi meegenomen: de opbrengsten van dit boek worden geschonken aan Stichting Lezen en Schrijven.