‘Collectioneren doe ik samen met de leerlingen’

Geerke van ’t veer (Leesconsulent bij Bibliotheek AanZet) heeft ervaring met het collectioneren voor de Bibliotheek op school voorgezet onderwijs en praktijkscholen. ‘Ik vraag leerlingen wat ze willen lezen. Ze komen met originele boeken en actuele tips aanzetten.’ Lees het interview met Geerke voor meer tips!

Vertel eens: wie ben je en wat doe je?

‘Ik werk al 7 jaar voor Bibliotheek Aanzet. Hiervoor was ik werkzaam in het onderwijs. Sinds mijn start in de bibliotheek ben ik aan collectioneren geweest. Ik begon met wisselcollecties voor scholen en sinds 3 jaar doe ik de volledige collectie. Ik collectioneer nu voor 10 scholen, zowel voortgezet onderwijs als praktijkonderwijs. Ik vind dit het leukste onderdeel maar het kost ook veel tijd. Je kan je zelf echt verliezen in alle leuke boeken die verschijnen. Voor de school is dit het meest tastbare gedeelte. Leerlingen weten dat achter elk boek een hele wereld schuilt.’

Hoe collectioneer jij voor scholen?

‘De collectie op school is er voor de leerlingen. Ik ga dus vooral het gesprek met hen aan over wat er nodig is. Dit doe ik minder met docenten. Zij hebben wel goede ideeën, maar leerlingen komen met originelere boeken en actuele tips aanzetten. Ik vraag niet aan leerlingen welk boek zij willen lezen, maar ik vraag aan ze: ‘Waar ben je mee bezig in je leven?’ en ‘Wat vind je interessant?’. Op een praktijkschool waren de leerlingen bijvoorbeeld geïnteresseerd in fit worden. Toen heb ik daarbij boeken aangeschaft over work-outs en conditietraining. Boeken zijn voor zulke onderwerpen ook heel waardevol naast online bronnen. Leerlingen lezen graag informatieve boeken en niet per se verhalende boeken. Voor mij was dit in het begin ook echt een beetje een blinde vlek, maar nu heb ik boeken aangeschaft over de meest uiteenlopende onderwerpen: van mantelzorg tot EHBO.’

En hoe kom je precies achter de interesses van leerlingen?

‘In het begin ben ik de klassen langs gegaan met een Mentimeter, dan konden ze ook van elkaar de ingevulde antwoorden zien. Tegenwoordig gebruiken we een Google Form hiervoor. Dan kunnen de leerlingen elkaar minder beïnvloeden en het voordeel is dat je gelijk alle statistieken netjes op een rij krijgt. Dit formulier lijkt een beetje op de monitor, maar aan het begin van het jaar is die natuurlijk nog niet ingevuld. De monitor is wel echt van meerwaarde als je de uitkomst binnen hebt. Je kan dan heel gericht kijken naar welke groepen aarzelende lezers zijn en wat zij wel interessant vinden. Zo had ik op een school een brugklas waarbij de meiden minder lazen in vergelijking met de meiden in de tweede en derde klas. Ik ben toen specifiek naar hun behoeften gaan collectioneren.’

Hoe vaak schaf je boeken aan voor scholen?

‘Op dit moment schaf ik 2x per jaar collectie aan voor de Biblioheek op school (dBos)-scholen, anders past het niet meer in de uren die ik heb. Ik gebruik nu ook de Titellijst vmbo van Probiblio. Dit scheelt tijd in het samenstellen van de boekenlijst. Ik maak voor elke school een eigen lijst.’

Wat kenmerkt goede collectie voor scholen?

‘Bij een goede collectie zijn leerlingen betrokken en wordt er ook rekening gehouden met de signatuur van de school (visie, geloofsovertuiging, achtergrond leerlingen). Ook is het belangrijk dat leerlingen echt wat te kiezen hebben en dat er veel variatie in de collectie zit (stripboeken, informatieve boeken, etc.). Ik heb zelf wel eens reisgidsen toegevoegd van landen waar de ouders of grootouders van leerlingen vandaan kwamen, omdat leerlingen daarover meer wilde weten.’

‘Het streven is 5 boeken per leerling, maar daar kom ik nu op 1 school aan. Dit komt door de afspraken die worden gemaakt aan het begin van de samenwerking. Als de school meer geld heeft dan komen er meer boeken.’

Hoe gebruik je de collectie bij jouw andere taken als leesconsulent?

‘Dit doe ik op verschillende manieren. Dit jaar wil ik proberen om de thema’s waar de school mee bezig is (bijvoorbeeld beroepskeuze) te koppelen aan de collectie. Dan attendeer ik docenten op de boeken die in de schoolbibliotheek met dit thema te maken hebben, zoals boeken over verschillende beroepen of talentontwikkeling. Ook wil ik op een school gaan themalezen. Dit houdt in dat ik met een klas een thema kies zoals oorlog, natuur en dier, verzet, migratie, sociale media of technologie. We kiezen dan twee boeken binnen het thema. Het ene boek lezen we samen, het andere boek lezen ze zelf. Het boek dat we samen lezen kan ik zelf voorlezen, een leerling laten voorlezen of we kunnen samen lezen. Ik wil hiervoor ook de LEES- app gebruiken.’

Wat is de taak van de collectiemanager bij jouw bibliotheek?

‘Bij ons in de bibliotheek zijn de leesconsulenten verantwoordelijk voor collecties op scholen en de collectiemanager voor die in de bibliotheek. Wij hebben wel contact met elkaar, zodat boeken die ik aanprijs in een les ook beschikbaar zijn op de vestigingen bijvoorbeeld. Laatst heb ik samen met een collega van de vestiging een poster gemaakt over lezen voor je lijst. Hierbij hebben we allemaal recente boeken op thema gezet. Zo kunnen medewerkers van de bibliotheek jongeren makkelijk helpen om een goed boek te vinden. De poster komt in september uit en kan ook door andere bibliotheken gebruikt worden.’

Waar bestel jij de boeken?

‘Dit doe ik bij de kinderboekwinkel De Giraf. Wij, als leesconsulenten, bestellen al onze boeken daar en zij werken ze ook voor ons in. Wij hebben al heel lang een superfijne samenwerking. Ze zijn heel kundig en geven goed advies. Eens per kwartaal organiseert De Giraf ook een boekenproeverij voor leesconsulenten. Ze laten de nieuwste boeken zien en lezen eruit voor. Dit is echt een feestje. Wij helpen hen weer met input van de scholen, waar zij als boekhandel weer verder mee kunnen.’

Wil jij ook de titellijst vmbo ontvangen, mail dan naar collectielijsten@probiblio.nl en abonneer je op deze dienst.

Ben je benieuwd wat collectioneur David Rozema van Probiblio te zeggen heeft over collectioneren voor het primair onderwijs, voortgezet onderwijs en kinderopvang? Lees: Collectioneren voor de Bibliotheek op school was nog nooit zo makkelijk