Collectionista’s ontwerpen imaginaire biebs

Op 23 april kwamen collectiespecialisten en programmamakers uit Noord- en Zuid-Holland bij elkaar in de OBA om zich samen te buigen over toekomst van hun vak. De opdracht: het ontwerpen van 2 imaginaire bibliotheken (Geuzendam en Peterswerf – ontsproten aan het brein van collectieadviseurs Cees en Marjolein van Probiblio), met in het achterhoofd de strategische collectiebeleidsplannen. Het is uitstekend oefenmateriaal voor deze 2 groepen met een verschillend DNA, die in de toekomst veel met elkaar op gaan trekken. Een uitdaging daarbij is het streven om het publiek een grote stem in collectioneren te geven en 20 -30 % van het collectiebudget te reserveren voor het aansluiten bij lokale, nog onvoldoende vertegenwoordigde doelgroepen, andere domeinen binnen de bibliotheek en de (lokale) actualiteit.

Collecties maken met de stad

De sfeer is goed in de 2 zalen van de OBA. De geur van Chanel Cristalle van een van de deelnemers verlucht de ruimte waar de fictieve bibliotheek Geuzendam wordt verkend, begeleid door Cees (maker van de Taalhuispubquiz!). Het kennismakingsrondje geeft ruimte aan computersysteemfrustraties en de ergernissen over het functioneren van NBD Biblion en de extra tijd die daardoor verdwijnt voor het werken aan innovatie. Maar vooral aan de al volop bloeiende samenwerking die resulteert in het maken van collecties met de stad in de vorm van een zoektocht naar geschiedenis ‘Verhalen van de stad’ door Aarti in Rotterdam, voor wie de collectie het hart van de organisatie is. Het plezier van Dorien van De Plataan bij het luisteren naar de 12-jarige klant (“Sorry dat ik stoor maar ik wil manga in de bieb”), de meertaligenkast (“Mag ik ook voorlezen in mijn taal?”) van Alia van Oostland, de cursus data-stewart die Monique van de OBA, verantwoordelijk voor data en digitale collectie volgde. Haar collega Lotta vindt alles leuk en haar hart klopt het hardst voor Young Adult (YA), inclusie en diversiteit. Rosa probeert verbinding tussen programmering en marcom te maken: “Bij ons in Haarlem hebben mensen wel zin in cultuur.”

Bibliotheek op de kermis

De gezamenlijke passie en expertise worden nu ingezet om de mannelijke populatie van Geuzendam aan en naar de bieb te krijgen, waarbij de jaarlijkse kermis en het rijke verenigingsleven zorgen voor de verbinding tussen alle doelgroepen. Al tekenend met houtskool en stift op grote bladen ontstaat een beeld van Geuzendam waarin de bieb overal en nooit nergens is.

“Op de kermis gingen we aan! Het is een plek waar je de bieb niet verwacht dus waar willen we zijn, het MT gaat ook mee. En het verenigingsleven biedt plekken en mogelijkheden om je collectie en activiteiten te promoten en te profileren op verrassende manieren, de BBQ wordt daarbij niet geschuwd. De verhalen uit het verenigingsleven worden naar boven gehaald, de biljartclub geeft collectietips en de bieb vormt zo een aanvulling op de verenigingscultuur.”

De hort op

In de ruimte ernaast werken 2 teams aan Peterswerf onder leiding van Marjolein, en daar moet een ruim podium geboden worden aan jongeren (16-25), vanuit de kerntaak Burgerschap van de gemeente. Welke stappen en in- en externe domeinen heb je daarvoor nodig? Intern eigenlijk alle afdelingen, de frontoffice voorop. Scholen en sociale partners. En in ieder geval jongeren ambassadeurs om mee te sparren, daarvoor moet de hort op worden gegaan. Jongeren krijgen budget en denken en ontwikkelen mee over collectie en programmering. Daarbij laten we open wat het wordt, lezen is bijvoorbeeld niet het hoofddoel. “Hoe erg is het dat ze niet lezen? Als ze maar over de vloer komen, het is rustig, gezellig en er is chocomel.”

Intussen maken we ze digitaal vaardiger dan ze denken te zijn, bijvoorbeeld voor het regelen van stufi. We maken verbindingen met jonge stagiairs in museum, theater en filmhuis. Het wordt een community, die organisch groeit vanuit het Jongeren Informatie Punt (JIP).

Biebguerilla

Een andere groep zegt ‘Het moet radicaal, met een biebguerilla: jongeren hebben de sleutel van de bieb! Er zijn een jongerendirecteur, raad van toezicht van jeugdigen, gastcollectioneurs en activiteiten organisator. Local heroes programmeren mee. Ze krijgen 20% van het budget. Partners zijn filmhuis en sportclubs (we doen ‘Scoor een Boek’ voor V.O.) De app LEES! (KB) voor het MBO wordt ingezet. Thema’s als seksuele opvoeding, nuttige en leuke boeken van influencers en schrijvers die geliefd zijn, verbanden met de digitale collectie. De doelgroep wil trouwens eigenlijk zelf de boeken thuis in de kast hebben: ‘ze zijn zo mooi!’