Gedeputeerden: "Bibliotheken vervullen een onmisbare rol in onze samenleving"
Al 75 jaar vervullen Probiblio en haar voorgangers hun taak voor bibliotheken met ondersteuning van provinciale gelden. De gedeputeerden van de provincies Noord- en Zuid-Holland grijpen het 75-jarig jubileum van Probiblio aan om hun ervaring met en waardering voor de samenwerking met het bibliotheeknetwerk, Probiblio en elkaar te delen. In gesprek zijn Meindert Stolk, gedeputeerde Cultuur en Erfgoed in Zuid-Holland, en Jeroen Olthof, gedeputeerde Cultuur in Noord-Holland.
Hoe is de samenwerking van de provincies Noord- en Zuid-Holland rond het bibliotheekwerk ontstaan?
Meindert Stolk, gedeputeerde Zuid-Holland: “Het provinciale werk voor bibliotheken bestaat al heel lang, sinds 1949. In 1996 besloten wij, de provincies Noord- en Zuid-Holland, om samen te gaan werken. Door de fusie van de twee Provinciale Bibliotheekcentrales kon men nog betere ondersteuning bieden en, ook niet geheel onbelangrijk, efficiënter werken. Sindsdien is Probiblio de grootste provinciale ondersteuningsorganisatie in Nederland.”
Kunnen jullie iets vertellen over de samenwerking tussen Probiblio en de lokale bibliotheken?
Jeroen Olthof, gedeputeerde voor Noord-Holland: “Wat we enorm waarderen is dat Probiblio zich echt als netwerkorganisatie inzet voor de lokale bibliotheken in Noord- en Zuid-Holland. In 1949 werd in Alkmaar de voorloper van Probiblio opgericht: ‘de Centrale Bibliotheek voor het Platteland voor Noord-Holland’. Indertijd waren er vooral in de grote steden bibliotheken en met bibliotheekbussen of collecties in kerken of andere centrale plekken werd het ook mogelijk om op het platteland boeken te lenen. Met de komst van al die lokale bibliotheken veranderde ook de provinciale organisatie naar de netwerkorganisatie die ze nu is. Van werkgever naar vooral ondersteunend aan de lokale bibliotheken. Vooral ook de samenwerking bevorderend tussen die lokale bibliotheken.
Die rol vervullen jullie als Probiblio met verve. Met een enorme zorg en flexibiliteit verrijkt de organisatie al 75 jaar het bibliotheeklandschap in onze beide provincies. Vaak vooruitlopend op ontwikkelingen stimuleren jullie de bibliotheken om zich te blijven ontwikkelen. Als schakel tussen landelijk en lokaal beleid vervullen jullie een belangrijke schanierfunctie.”
Waarom is jullie samenwerking zo belangrijk?
Meindert Stolk: “In het 75-jarig bestaan van Probiblio is onze maatschappij ingrijpend veranderd. Door toenemende polarisatie en ongelijkheid is de maatschappelijke functie van de openbare bibliotheek belangrijker dan ooit geworden. Om mee te kunnen doen aan de samenleving is (digitale) geletterdheid, denk aan taalbeheersing en digitale vaardigheden, cruciaal. De openbare bibliotheek vervult hierin een belangrijke rol en Probiblio is en blijft daarbij een onmisbare schakel. De bieb heeft zich doorontwikkeld van uitleenfunctie naar ‘clubhuis van de samenleving’. Het is meer en meer dé plek geworden voor het bevorderen van leesplezier en het verminderen van laaggeletterdheid. Maar ook vervult de bibliotheek de rol van steun en toeverlaat in onze snelle (informatie)samenleving en stimuleren zij dat je een leven lang jezelf blijft ontwikkelen. Wij zijn dan ook blij dat we, samen met de provincie Noord-Holland, door middel van subsidieverlening een bijdrage kunnen leveren aan het mooie overkoepelende werk dat Probiblio al 75 jaar levert!”
Jeroen Olthof: “Er komt veel op de bibliotheken af: de nieuwe wet, het bibliotheekconvenant, de zorgplicht van gemeenten, geletterdheid, de digitale samenleving en hoe ziet de bibliotheek van de toekomst eruit. Alle ontwikkelingen vragen om een stevige provinciale ondersteuningsinstelling zoals Probiblio. We werken als Noord- en Zuid-Holland al veel jaren goed samen om het werk van Probiblio mogelijk te maken. Dat werpt zijn vruchten af en we hopen dat in de komende jaren voort te zetten.”
Hebben jullie nog een wens voor de toekomst?
Jeroen Olthof: “Blijf flexibel meebewegen met de veranderende behoeften uit de maatschappij en inspelen op de veranderende vraag naar ondersteuning van de lokale bibliotheek, zodat deze hun maatschappelijke opdracht kunnen waarmaken. Maar zoek ook, met de nieuwe bibliotheekwet in de hand, naar mogelijkheden om meer gemeenten te inspireren om hun bibliotheken toekomstbestendig te maken.”
Meindert Stolk: “Zoals ik net al aangaf: bibliotheken vervullen een onmisbare rol in onze samenleving. Blijf inspelen op de veranderende vraag naar ondersteuning van de bibliotheek, zodat jullie de maatschappelijke opdracht kunnen waarmaken!”
Ter gelegenheid van het 75-jarig jubileum heeft, op verzoek van beide provincies, de provinciedichter van Zuid-Holland Yvette Neuschwanger-Kars een gedicht geschreven.
Ik ken een plek
om op verhaal te komen
waar de hele wereld samenkomt
in het klein
een grootse plek, waar
de één leest om te leren
en een ander leert om te lezen
hier staat de taal centraal
een machtig wapen
dat – met of zonder begeleiding –
iedereen kan hanteren
taal waarin we elkaar vinden
en soms onszelf verliezen
want
het is ook een plek van
wegdromen, fantaseren
zoveel meer dan lezen alleen
een plek van
ontmoeten en leren
elkaar helpen waar het kan
er zijn gidsen die je rondleiden
als je dreigt te verdwalen
in een doolhof
van letters, zinnen en woorden
hier maakt men de weg voor je vrij
door het digitale oerwoud
totdat je zelf durft
ik ken een plek
waar samenleven nog echt een
werkwoord is
waar iedereen veilig
en iedereen meetelt
het is de uitgelezen plek
om je in te lezen
in de ander