Gluur eens bij de buur, met Sint en AI op taalavontuur!

Blog
Gepubliceerd op 19 november 2024

Door Esmee Koemans

Terwijl Sinterklaas in het land is en de kruidnoten al maanden in de supermarktschappen liggen, vergeten we bijna een belangrijk aspect: het sinterklaasgedicht! Met het dichten tijdens de Sinterklaasperiode kun je kinderen met taal en digitaal in aanraking laten komen, bijvoorbeeld met AI om tot een gedicht te komen. Hoe zet je deze tools op een leuke en verantwoorde manier in? In dit blog geef ik een aantal voorbeelden hoe bibliotheken AI en dichten in hun programmering verwerken.

1. Sinterklaasgedichten schrijven met AI

Voor mensen die niet alleen meer over ChatGPT en AI te weten willen komen, maar er ook mee aan de slag gaan organiseert de Bibliotheek Angstel, Vecht en Venen 2 ChatGPT-workshops in Sinterklaasthema. Of je nu met een kant-en-klaar-gedicht thuiskomt, inspiratie en tips voor een zo aansluitend mogelijk gedicht heb je in ieder geval opgedaan! In de Bibliotheek Oost-Achterhoek kun je zelfs de strijd aangaan met de dichtskills van een robot. 

2. Poem Booth

Afgelopen jaar konden bezoekers van de FlevoMeer Bibliotheek aan de slag met de Poem Booth. Een interactieve installatie die door middel van kunstmatige intelligentie een persoonlijk gedicht kan maken en ontworpen is door de dichter Maarten Inghels. Na gebruik van de Booth werden bezoekers bevraagd over hun interactie met AI én stond er een collectie boeken over AI en poëzie klaar.  

Daarnaast zijn er met de Poem Booth lessen georganiseerd door leesmediaconsulenten waarin leerlingen aan de slag gingen met de vraag of dichters moeten vrezen voor vervanging door AI. Het leverde niet alleen een hoop gedichten op, maar stimuleerde leerlingen tevens om kritisch na te denken over de mogelijkheden van AI. Lees er hier meer over en zie de Poem Booth in actie!

3. Poëzie en AI in de maakplaats

De maakplaats is dé plek om aan de slag te gaan met AI en dichten! Zo organiseerde de Bibliotheek Rivierenland een workshop waarin deelnemers eerst met behulp van AI een gedicht maakten, om deze vervolgens op een totebag te drukken.  

In de maakplaats in de Bibliotheek Noord Fryslân leerden deelnemers eerst zelf gedichten te maken om daarna een AI-chat bot hiernaar te vragen. Welk gedicht krijgt uiteindelijk de voorkeur? 

4. Wolk-app

Met de gratis app Wolk kunnen bezoekers van de bibliotheek een meeslepende ervaring beleven in een virtueel museum vol poëzie. Dankzij de kracht van augmented reality worden gedichten op een magische manier tot leven gebracht, speciaal ontworpen om jongeren te betrekken bij hun belevingswereld en mediagebruik. Zo is er de mogelijkheid om persoonlijke gedichten te delen en te uploaden. Daarnaast heeft Probiblio een lesprogramma voor zowel het primair- als voorgezet onderwijs ontwikkeld, dat als richtlijn kan functioneren. En met de communicatietoolkit kunnen collega’s de app onder de aandacht brengen van hun publiek om hen te enthousiasmeren.  

5. Verzameling AI-tools dichten

Tenslotte verschijnen steeds meer programma’s en apps die door middel van kunstmatige intelligentie stellen een persoonlijk gedicht te kunnen maken. De eerste waaraan wordt gedacht is ChatGPT, maar ook de populaire online ontwerptool Canva heeft een, door OpenAI mogelijk gemaakte, tekstgenerator gemaakt: Magic Write.

Andere voorbeelden zijn HIX.AI, Poem Generator en Sonnetgenerator. Daarbij zijn er nog tools die verbonden zijn aan een specifiek onderwerp. Zo helpt de AI SuperSint je op weg met Sinterklaasgedichten. En met Verse voor Vers maak je gedichten in de stijl van enkele grootse Amerikaanse dichters, zoals Emily Dickinson, Paul Laurence Dunbar en Robert Frost. Hierdoor leer je tegelijk meer over de desbetreffende dichters.

Belangrijk bij het gebruiken van zulke tools is dat je goed weet wat de tool precies doet en met welk doel je het inzet. Als iets met AI is gemaakt, is het handig om dit te vermelden. Uit een onderzoek van Scientific Reports blijkt namelijk dat mensen niet goed kunnen inschatten wanneer een gedicht wel of niet met AI is gemaakt. Ze worden zelfs gemiddeld mooier geschat dan die van een mens! Overleg daarom eerst met een IT-deskundige van je bibliotheek over het gebruik van AI en probeer er altijd een leerdoel aan te verbinden. Zo blijf je weg van AI als doel, maar zet je het juist in als middel.

Mijn marketingcollega’s zijn al op onderzoek gegaan naar de manier waarop je als marketing- en communicatieprofessional in de bibliotheek er gebruik van kan maken. Lees hier hun voornaamste bevindingen en tips.

Header is gemaakt door ChatGPT.