Nieuwe democratische code helpt bibliotheken bij maatschappelijke rol

Nieuws Programmering

Gepubliceerd op 24 januari 2025

Probiblio ontwikkelde samen met de stichting Voor Democratie, bibliotheken, social designers en Bisc (en met financiële steun van de Koninklijke Bibliotheek) in de afgelopen maanden een democratische code. Net als een journalistieke code staan daar waarden en uitgangspunten in waar je als bibliotheek voor staat. Bibliotheken spelen namelijk een steeds belangrijkere rol in het versterken van democratische waarden en burgerschap. Koplopers, zoals Bibliotheek Utrecht, pakken het groots aan, maar elke bibliotheek heeft een democratische functie.

Bibliotheken bieden onafhankelijke informatie, podia om maatschappelijke kwesties te bespreken en helpen bezoekers democratische vaardigheden te ontwikkelen. Dit sluit aan bij het nieuwe Bibliotheekconvenant en de groeiende behoefte, want steeds meer mensen bezoeken bibliotheken voor activiteiten en als plek, los van de collectie. Het organiseren van zulke activiteiten en het zijn van zo’n plek kan ook ingewikkeld zijn.

Toch gaat deze maatschappelijke rol niet zonder uitdagingen. In een gespannen samenleving worden bibliotheken vaker geconfronteerd met bedreigingen en intimidatie door individuen en actiegroepen. Ook intern leven vragen: waar staan we als bibliotheek eigenlijk voor? En zijn we hier wel van?

Democratische Code biedt houvast

De Democratische Code helpt bij het nemen van nieuwe initiatieven, geeft rust in reacties op kritiek en brengt het gesprek onder collega’s over een invulling van de rol van de bibliotheek die beter past bij de noden van deze tijd. Tot slot geeft het richting aan professionalisering waarmee de kwaliteit van de activiteiten verhoogd kan worden. Je kunt de Democratische Code hieronder lezen.

Download de Democratische Code

Symposium op 6 februari

Op 6 februari gaan initiatiefnemers Mirjam Zweers en Bram Eidhof op basis van de Democratische Code aan de slag met bibliotheekmedewerkers tijdens het symposium Burgerschap en Democratie in een digitaliserende wereld. Want hoe ga je in je eigen bibliotheek aan de slag met deze code en hoe leg je eigen accenten? De resultaten en verdere informatie zullen later worden gedeeld via Probiblio, Bisc en de stichting Voor Democratie.

Luister alvast naar de podcast die Adviseur programmering Lotte Kok maakte op 25 oktober tijdens het evenement Actief burgerschap, democratie en social design over de rol van culturele instellingen in de democratische cultuur, hier werd de aanzet gedaan voor de Democratische Code.

Lees hier de tekst die Mirjam Zweers ter introductie van het programma uitsprak over (de onmogelijkheid van) neutraliteit in de bibliotheek.