OBA Next, het rebelse zusje van OBA: "Laboratorium van bibliotheekvernieuwing!"

Interview Programmering
Gepubliceerd op 02 december 2024

Door Karen Bertrams

In samenwerking met OBA

OBA Next, de toekomstige grootstedelijke bibliotheek in Amsterdam, focust op innovatie, digitalisering en duurzaamheid. Dit publieke huis wordt een broedplaats waar de toekomstige generatie vormgeeft aan haar bibliotheekbehoeften, met een focus op ontmoeting, ontdekking en gezamenlijke groei. Adviseur Programmering Karen Bertrams spendeerde 100 uur in dit laboratorium van bibliotheekvernieuwing en sprak er uitgebreid over met creative producer Shasha Triebel.

OBA Next is een nieuw te realiseren publiek huis én een innovatieagenda, die beide gaan over de wereld van morgen. Een grootstedelijke bibliotheek van de toekomst, die uitblinkt op het gebied van innovatie, digitalisering en duurzaamheid. Een plek waar de generatie van de toekomst ons vertelt wat zij nodig heeft van een bibliotheek. Een voorziening op een goede en breed toegankelijke plek in Amsterdam waar alle Amsterdammers welkom zijn om te leren, te ontmoeten, nieuwe dingen te ontdekken om zo samen de toekomst te bouwen.

Transformatie queen

Shasha is nu 33, een spiegeljaar voor haar, waarin haar binnen- en buitenwereld met elkaar verenigd worden. Op een strand op Bali waar ze 2 weken bijkwam van de overvloedige drukte die bij het creëren van OBA Next hoort, spoelde de zee haar lange broek nat en na een aarzeling dacht ze ‘Wat maakt het uit? De zee plande iets anders.’ “Dat was echt healing. Ik ga nu vragen aan mijn lichaam wat ik vandaag wil doen. Ik wil mijn eigen stem weer horen. Ik ben aan het herontdekken wie ik zelf ben, wat mijn fabrieksinstellingen zijn.”

Dat Shasha een chill persoon is weten de talloze mensen die sinds 3 jaar bij OBA en OBA Next met haar samenwerken. Haar superkracht? Transformaties! Ze groeide in korte tijd van servicemedewerker in de flexpool en medewerker digitale inclusie via de Denktank OBA Next naar creative producer. Vanaf 2025 is ze community manager.

“Ik houd van de chaos die het proces van het ontdekken en vormgeven van een bibliotheek voor de toekomst meebrengt, ik bemoei me met van alles. Je moet je geest voeden met dingen die je nodig hebt en leuk vindt en ik ben altijd op zoek naar nieuwe impulsen. Je comfort zone is niet per se waar je moet willen gedijen. Met o.a. OBA Next projectleider Chris Sigaloff en Willempje Vrins, projectleider van TUMO, centrum voor creatieve technologie waarmee we samen optrekken, proberen we vanuit die chaos iedereen weer zin te laten krijgen in de bibliotheek. Geen historisch maar een levendig concept, voor mij als historicus extra interessant. Ik heb net mijn bul gehaald en ben nu bezig met de master stads- en architectuurgeschiedenis aan de UVA. Als geschiedkundige ben je ook een maatschappelijke maker.”

“Waarom ik zo in OBA Next geloof? Ik ben een lover van verhalen, ik wil verhalenverteller zijn en ik zie de potentie van de nieuwe bibliotheek hierin. Het humanistische gedachtengoed omarm ik, we hebben er baat bij dat het goed gaat met iedereen. Verbazingwekkend hoe het kapitalisme is doorgeslagen. Inspirerend is het I&I concept van de Rastafari die uitgaan van de eenheid die Jah (God) en de mensen vormen.”

“Een open houding bij dingen die misgaan is belangrijk. Ik code-switch continu en pas mijn taal aan houding aan op de ontvanger. Enigszins bewust maar ook onbewust, omdat bepaalde taal niet begrepen wordt in bepaalde kringen, als persoon van kleur ben je daar noodgedwongen goed in. Ik heb veel verschillende petten op, die van moeder is er een van, de belangrijkste. De moeder-energie, de creatieve energie om van niets iets te maken is voor mij als creative producer de bron. Inside out is een Disney film waarin je in het hoofd van een meisje zit, poppetjes schrijven scripts over wat er allemaal mis kan gaan. Dat is de keerzijde van creatief zijn, je denkt aan alle mogelijkheden, dus ook de negatieve. Ik reflecteer door dingen op te schrijven, dat relativeert, ik maak ook filmpjes van en voor mezelf, die expressie moet er uit.”

Claim your space

“‘Claim Your Space’ noem ik de weg die ik wil gaan door jongeren via de bibliotheek de vrijheid en het platform te geven voor zelfexpressie en ontwikkeling op hun voorwaarden. Door jonge mensen te ondersteunen in co-creatie zien we de zaadjes die we continu planten en bewateren uitgroeien, zien we steeds nieuwe dingen gebeuren waar we een handje in hebben gehad. Klankbord voor mij zijn krachtige jonge vrouwen als Imara, die een podcastserie maakte over dochter-vader relaties en veilig opgroeien, iets dat veel jongeren in Amsterdam Zuidoost ontberen.”

“Met OBA Next in de K-buurt komt er een prestige project in een buurt die dat verdient.”
Marjolein Moorman

Wethouder

3 ingrediënten bij de wording van OBA Next: loslaten, experimenteren, positioneren!

Spannende thema’s

“Loslaten van bestaande concepten want: wie mag bepalen wat een bibliotheek mag zijn? Dat ie inclusief en goed voor het milieu is – daar mag niet aan getornd worden, maar wat betekent dat voor wie? De jongeren van kleur waar we mee werken zijn vaak de eerste in hun familie die iets te besteden hebben. Ze hebben minder oog voor klimaat omdat de huidige problemen niet door hun familie en voorouders zijn veroorzaakt. Als het ze goed gaat willen ze ook groot consumeren. Deze gesprekken moeten gevoerd worden. Is AI/AR racistisch, sluit het mensen uit? Hier voeren we in programmering en educatie discussies over. Dat zijn spannende thema’s, want de bibliotheek wil neutraal en objectief zijn, maar er is altijd positionaliteit. Die beoogde neutraliteit weerhoudt jongeren om zich vrij te voelen, ‘mag ik dat zeggen?’ Je moet als kennisinstituut transparant en ook authentiek zijn. Mensen willen echtheid. En tolerantie, want Nederland is echt geen tolerant land.”

OBA Next Lab Kraaiennest

De OBA heeft 29 vestigingen en is begonnen buurtgericht te werken. In 2025 wordt OBA Next Lab Kraaiennest gerealiseerd.

“Nu experimenteren we nomadisch, zonder vestigingen, we trekken in bij en op met partners. Deze manier van werken nodigt ook nieuwe partners uit. Wij bieden enthousiasme, programmering en energie. Wij zijn aan het ontwerpen, dat is een proces, waarin je ook ziet wat mis gaat. Het ‘waarom’ is niet altijd heel duidelijk. Persoonlijkheden weghalen uit het werk kan ook niet in deze sector, kan niet juist het persoonlijke het verschil maken?”

“Hoe market je OBA Next? Veel mensen weten dat het er is, de buurten, jongeren, organisaties. Ook intern, maar misverstanden zijn er ook. ‘Is het net als OBA-school?’ Door veel te lobbyen en op plekken te zijn, maken we ons kenbaar. OBA is de grote zus en OBA Next het rebelse zusje, we lopen hand in hand, maar soms breken we los, vallen we, willen we meer speelruimte en zijn we als onkruid tussen de keurige tegels. We spelen met de gedachte een podcast of film te maken over alle bloed zweet en tranen en ook de lol en de onzin die we meemaken, je vergeet dat heel snel. Dat zal later een waardevol document zijn, The making of.”

De Lonkende Leestafel wil best nog even wachten op The making of en omarmt het I&I creatieve proces.

Shasha’s 3 boeken die je gelezen moet hebben:

  • Homegoing, Yaa Gyasi. Waarom: Homegoing gaat over twee halfzussen in het 18e eeuws Ghana, waarvan de een wordt uitgehuwelijkt aan een Britse slavenhandelaar en de andere tot slaaf wordt gemaakt. Het volgt de levens van hun afstammelingen over meerdere generaties. Het is een must read omdat het boek illustreert hoe kolonialisme, slavernij en onderdrukking invloed heeft op de levens van gewone mensen.
  • Finding me van actrice Viola Davis: ik ben niet zo van de autobiografieën normaal gesproken, maar Davis weet op hele toegankelijke manier te vertellen over de pijnlijke thema’s waarmee ze te maken heeft gehad in haar jeugd en hoe ze daarmee omgaat. Heel inspirerend. En bonuspunten voor het luisterboek dat door haarzelf is ingesproken.
  • The will to change van Bell Hooks. (Eigenlijk alles van Bell Hooks.) In dit boek roept deze feministische schrijver op tot een herdefiniëring van mannelijkheid waarin liefde, kwetsbaarheid en emotionele expressie centraal staan. Ze legt de pijnpunten bloot van de patriarchale samenleving.

Verder praten met Shasha Triebel kan altijd!