Onderzocht: welke soort Community Library past bij welke bibliotheek

Het Community Library-werk loopt in Bibliotheek Katwijk als een trein bij het team Basisvaardigheden/Digitale Inclusie. Deze heeft in de loop der jaren een grote, levendige gemeenschap van (digi)taalleerders en -vrijwilligers opgebouwd, die nu zelf bijdragen aan het aanbod van het (digi)Taalhuis. Daarom wilde de organsatie Community Librarianship ook graag in de rest van de organisatie implementeren.

Ik was als trainee aan de slag in deze bibliotheek en kreeg de taak om uit te zoeken welke kansen er lagen. Al snel ontdekte ik dat niet alle Community Library’s er hetzelfde uitzien. Ook het boek van David Lankes, dat door velen als inspiratie voor Community Librarianship wordt genoemd, gaf weer een ander voorbeeld. Hoog tijd dus voor mij om uit te gaan zoeken welke soorten Community Library er zijn, en welke er dan bij Bibliotheek Katwijk als organisatie past.

Het hele land door

En waar begin je dan? Niet met het wiel opnieuw uitvinden natuurlijk. In plaats daarvan ben ik het land digitaal doorgesjeesd, en heb ik zo veel mogelijk mensen uitgehoord over hoe Community Librarianship in hun bibliotheek is georganiseerd. Uiteindelijk sprak ik 14 mensen van 11 bibliotheken uit 6 provincies. En wat blijkt: niet alleen verschilt de organisatorische vormgeving van zo’n Community Library enorm tussen bibliotheken, die vormgeving heeft ook nog eens invloed op wat je als Community Library allemaal kunt doen!

Verreikende gevolgen

Een bibliotheek die haar Community Librarians bijvoorbeeld onderbrengt bij de culturele programmering geeft hen daarmee ook indirect andere kaders mee dan een bibliotheek die ze bij de Publieksdienstverlening plaatst. De plaats van de Community Librarian in de hiërarchie van de organisatie maakt ook uit. Een collega Publieksdienstverlening met een paar uur extra voor Community Librarianship heeft nu eenmaal minder ruimte om impactvolle banden met community’s op te bouwen dan een collega die dit als volledige functie heeft. Het lijkt misschien een open deur, maar de effecten van de keuze die je voor je bibliotheekorganisatie maakt zijn groot.

Op maat gemaakt

Je moet de inbedding, de personele inzet, en de structuur van je Community Library dus aanpassen aan de doelen, behoeften en inrichting van je organisatie. Ga daarom vooral op onderzoek uit! Hoeveel tijd en budget is er om aan Community Librarianship te besteden? Welke thema’s of kerntaken moet de Community Librarian zich mee bezig houden? En welke plek in de organisatie past daarbij? Komt dat bij iemands bestaande takenpakket, of ga je hier nieuwe Community Librarians voor aanwijzen? Wie weet kom je erachter dat je van Community Librarianship beter een programmalijn kunt maken, of een werkgroep, of dat je één interdisciplinaire Community Librarian aanwijst.

Onderzoeksrapport

Op deze manier heb ik een customized vorm Community Library aan Bibliotheek Katwijk kunnen adviseren. Om andere bibliotheken op weg te helpen heb ik mijn bevindingen op een rijtje gezet in een onderzoeksrapport. Hierin heb ik allerlei verschillende overwegingen uiteengezet, zodat je goed beslagen ten ijs komt.

Zelf aan de slag?

Zijn jullie bezig met het (her- of door-)ontwikkelen van Community Librarianship? Definieer dan eerst wat het voor jullie organisatie moet gaan doen en betekenen, en zoek daar dan (eventueel met behulp van het rapport) de beste passende vorm bij.