Participatief programma’s maken: een voorbeeld

Op dinsdag 26 maart 2024 kwamen 15 programmamakers, community librarians en andere geïnteresseerden samen in Bibliotheek Rotterdam Overschie voor een workshopdag participatief programma’s maken. Deze organiseerde Probiblio in samenwerking met Bureau Ruimtekoers, bureau voor social design en participatie.

Social design is een vakgebied waarbij ontwerp wordt ingezet om maatschappelijke verandering teweeg te brengen. De aanpak van een social designer kenmerkt zich door het centraal stellen van de mensen waar het uiteindelijk om gaat, en samen met hen in co-creatie op zoek te gaan naar passende volgende stappen. Stap voor stap werken zij toe naar een verandering die zowel voor de betrokken individuen èn het systeem als geheel beter werkt.

Behoeftegerichte programmering

We leerden hoe je social design kunt gebruiken bij het maken van behoeftegerichte programmering. Ook ging de dag over persoonlijk leiderschap. Hoe creëer je intern en extern draagvlak voor de programma’s die je maakt? Dat deden we aan de hand van een casus die Bibliotheek Rotterdam zelf had ingebracht.

Ilse Romeijn, trainee bij Probiblio en werkzaam bij Bibliotheek Rotterdam:

“Vanuit Bibliotheek Overschie hadden wij het geluk dat wij een casus mochten inbrengen deze dag. Deze casus luidde als volgt: Hoe maken wij samen met de wijkbewoners (27+) uit Overschie programmering op het gebied van kunst, cultuur, opinie en debat dat aansluit bij hun behoeftes?”

“Voor deze casus zijn we de wijk ingegaan en hebben wij ervaren hoe het is om het gesprek te gaan met buurtbewoners.  Deze manier van werken was nog best wel nieuw voor ons, en het was interessant om te ervaren hoe veel dit op kan brengen. Daarnaast hebben andere programmeurs meegedacht over de casus. Zij hebben ideeën voor programma’s aan ons gepitcht. Met één van deze ideeën zijn we nu ook aan de slag gegaan! Wij gaan het verhaal van verschillende winkeliers vertellen door een tentoonstelling in de winkels zelf met een lokale fotograaf en tekstschrijver. Dus naast dat we nieuwe ervaringen en kennis hebben opgedaan op het gebied van participatief programmeren heeft deze dag ons dus ook iets heel concreets opgeleverd.”

Kernvaardigheden

Tijdens de workshop reflecteerden we ook op onze stijl en voorkeuren in het maken van programma’s. Ga je liever onderzoekend te werk met een uitgeschreven plan op zak of ga je éérst op pad en cluster je daarna de resultaten? Bureau Ruimtekoers stelde drie kernvaardigheden op die als participatief programmamaker belangrijk zijn:

1. regisserend ontwerpen
2. ontwerpend onderzoek
3. verbindend valoriseren (samen waarde en impact creëren).

Een groep programmamakers gaat de komende tijd aan de slag met het maken van een plan om het creatieve proces een prominentere plek te geven in de bibliotheek. Samen met hen agendeert en onderzoekt Probiblio uitdagingen en zo versterken we samen de positie van participatieve programmering in de bibliotheek.