Podcasts: zo maak je ze toegankelijk voor iedereen

In Nederland zijn ongeveer 1,5 miljoen doven en slechthorende mensen, volgens de Hoorwijzer. In Nederland word je bij een gehoorverlies van 35 dB beschouwd als slechthorend. Bij die grens wordt er ook vergoeding geboden voor bijvoorbeeld een hoortoestel. Op dit niveau kan het lastig zijn om groepsgesprekken te horen. Voor de groep slechthorende en dove mensen kan het lastig of zelfs onmogelijk zijn om een podcast te volgen. Omdat het belangrijk is om podcasts voor iedereen toegankelijk te maken, delen we in dit artikel een aantal tips zodat je met jouw bibliotheek ook deze doelgroep kan aanspreken. De Wet digitale toegankelijkheid verplicht dit ook: iedereen moet informatie en diensten van de overheid kunnen gebruiken.

Hoe maak ik mijn podcast toegankelijker?

Er zijn verschillende manieren hoe je jouw podcast toegankelijker kan maken. Dit kun je zowel handmatig doen, als door gebruik te maken van speciale software. We nemen de podcast Media Ouders even als voorbeeld. In deze podcast worden verhalen van bekende ouders gedeeld over hoe zij met hun kinderen mediagebruik (al dan niet) reguleren. Er worden ervaringen en tips gedeeld, en de podcast wordt bij verschillende bibliotheken ingezet om ouders te informeren over mediagebruik bij kinderen. Om deze podcast toegankelijker te maken, is de gesproken tekst getranscribeerd door Studio Lijn 14. Deze studio neemt de gesproken tekst woord voor woord over, zodat je precies dezelfde tekst kunt lezen als dat er in de Podcast vertelt wordt. Iemand met gehoorverlies kan op deze manier meedoen en de informatie tot zich nemen op een manier die bij die persoon past.

Benieuwd hoe een transscript eruit ziet? Bekijk op onze website dan een voorbeeld van de podcastserie Media Ouders.

Transcriberen, hoe gaat dat in z’n werk?

Het transcriberen kan door mensen worden uitgevoerd, door bij je eigen podcast achteraf mee te typen met de opname, of door hier iemand voor in te huren. Er bestaat hier ook steeds betere, en betaalbare, software voor. Een voorbeeld van een podcasthost  dat daar gebruikt van maakt is Springcast. Hier kun je je podcast op verschillende plekken tegelijkertijd uploaden op streamingsplatforms (zoals Spotify en Podimo), maar ook gebruik maken van een transcribeertool genaamd Amberscript. Amberscript transcribeert gesproken tekst automatisch tot geschreven tekst. Een andere mogelijkheid is de website sonix.ai.
Dit werkgebied is op dit moment erg in beweging. Door AI worden dit soort toepassingen steeds beter en wordt er steeds meer gratis aangeboden. Voor wie hier graag zelf mee aan de slag wil, staat er op deze webpagina een uitleg hoe je met ChatGPT zelf jouw geluidsbestand om kan zetten naar tekst.

Van bovenstaande platforms kun je helaas geen perfect uitgewerkte tekst terugverwachten; het komt veel voor dat hier fouten in staan. Het is dan ook altijd belangrijk om dit soort teksten te controleren en niet direct te uploaden.

Het is dus afhankelijk van de hoeveelheid tijd en budget dat je beschikbaar hebt om met transcriberen aan de slag te gaan. Als je weinig budget hebt, is het dus mogelijk het zelf te doen. Heb je wel wat budget, dan kun je het ook gemakkelijk uitbesteden. Vaak betaal je per minuut, dus dat is afhankelijk van het aantal luisterminuten en afleveringen van jouw podcast.

Tekst klaar! Wat nu?

Nadat je de tekst hebt nagekeken is het tijd dat je het upload bij de podcastplatforms waar je podcast live staat. Vaak is het handig om de tekst op een plek te uploaden, zoals je eigen website. Zo kun je in de onderschriften op de podcastplatforms hier simpelweg de link plakken, zodat bezoekers de tekst makkelijk kunnen vinden. Ook voor je SEO (online vindbaarheid) is dit aan te raden, omdat het leidt tot bezoekersverkeer naar je website en je hierop ook gevonden kunt worden in de zoekresultaten.