Doelgroepgericht werken met Mosaic/Whize

Dienst Programmering Collectie Marketing
Gepubliceerd op 10 juni 2024

Hoe kan klantsegmentatietool Mosaic de bibliotheek helpen om doelgroepgericht te werken? De tool biedt inzichten in doelgroepen, levert ledenanalyses en brengt jouw werkgebied in kaart. Klantsegmentatie stelt een bibliotheek in staat om marketing, aanbod, collecties en programma’s te optimaliseren, de bezoekers en leden beter te bedienen en middelen efficiënter in te zetten.

Klantsegmentatie of doelgroepsegmentatie is het opsplitsen van klanten in groepen met specifieke overeenkomsten in kenmerken, voorkeuren, interesses en gedrag. Voor elke doelgroep waarop jouw bibliotheek wilt focussen, kan vervolgens een klantgerichte propositie worden bepaald.

In deze video vertelt Bibliotheek Zoetermeer wat ze aan klantsegmentatie hebben gehad.

Waarom segmenteren?

De bibliotheek is er voor iedereen. Toch is het slim om (potentiële) klanten, zoals leden en bezoekers, op basis van bepaalde gemeenschappelijke overeenkomsten in groepen in te delen. Op die manier kun je ze benaderen met aanbod en een boodschap die aansluit op hun behoeften. Hoe meer focus je aanbrengt, hoe efficiënter je inspanningen zullen zijn.

Doelgroepgericht denken en werken heeft vele voordelen voor de organisatie als je het op alle fronten toepast. Van de frontoffice tot aan programmering, van de website tot aan de collectie. Hoe beter je je doelgroep kent, des te meer mogelijkheden je hebt om deze te boeien en aan jouw bibliotheek te binden.

“Met de Mosaic analyses op gemeente- en wijkniveau hebben we inzicht in de doelgroepen gekregen en passen we het toe op campagnes; bepalen van de doelgroep, middelen en boodschap. Voor de teams van programmering en collectie willen we deze analyses ook inzetten.”
Femke Bijlmer

online marketing & CRM Bibliotheek Zuid-Kennemerland

Wat is Mosaic/Whize?

Nederland kent ruim 8 miljoen huishoudens. In de klantsegmentatietool Mosaic/Whize van leverancier Whooz zijn de huishoudens gesegmenteerd in 59 subsegmenten, die weer zijn samengevoegd in elf hoofdsegmenten. Het resultaat is een indeling van Nederland die een duidelijk beeld schetst van de consument voor wat betreft: sociale demografie, levensstijl, cultuur en (koop)gedrag. Maak kennis met de elf segmenten van Mosaic. Wat zijn de belangrijkste kenmerken en voorkeuren van mensen in een bepaald segment? Hoe gedragen zij zich en wat lenen zij bij de bibliotheek?

Wat levert Mosaic op voor jouw bibliotheek?

De segmenten geven inzicht in de doelgroepen en met de analyses koppel je dat aan jouw bibliotheek. Denk aan een inwonersanalyse en ledenanalyse. Een inwonersanalyse van het werkgebied laat zien hoe de inwoners van de omgeving van een bibliotheek verdeeld zijn over de verschillende segmenten. Kortgezegd: wie woont er in mijn werkgebied? Dankzij een ledenanalyse kun je zien welke segmenten nu al lid zijn van de bibliotheek. Kortom: wie zijn mijn leden?

Probiblio maakt deze analyses en gaat hierover met jullie in gesprek. Hoe interpreteer je de gegevens, hoe koppel je dat met BiebPanel onderzoeken of andere data en hoe gebruik je dat voor de hele organisatie.

Enkele voorbeelden van toepassingen:

  • De data laat zien waar kansen liggen voor jouw bibliotheek. Je ziet bijvoorbeeld dat een specifiek segment veel in jouw werkgebied aanwezig is, maar relatief nog maar weinig leden binnen dat segment. Je kunt dan naar het profiel van het segment kijken of dat een potentiële doelgroep is voor een ledenwerfactie.
  • Meer kennis over jouw werkgebied en leden maakt het mogelijk om focusdoelgroepen te kiezen en op te nemen in het beleidsplan en marketingplan.
  • De kennis van de profielen en de data uit de analyses zijn te gebruiken voor keuzes op gebied van collectie, programmering, service, contentstrategie, emailmarketing en social media advertising.
“Voor het collectieplan hebben we Mosaic profielen en de leden- en inwonersanalyses gebruikt om keuzes te maken voor de vernieuwde collectie. We werken ook aan de presentatie van themacollecties en integratie in alle bieb-activiteiten. Nieuwe ideeën worden altijd eerst getest onder de doelgroepen.”
Eline Geursen

Manager bedrijfsvoering de Bibliotheek Voorschoten-Wassenaar

Veelgestelde vragen

De analyses kunnen worden uitgevoerd op verschillende niveaus. Zo kun je een analyse doen op meerdere gemeentes samen, per gemeente, per (CBS) wijk en zelfs per (CBS) buurt. Ook is het mogelijk om gebieden samen te voegen. Stel dat een vestiging een verzorgingsgebied heeft van verschillende buurten of wijken, dan kunnen we analyses draaien op dat verzorgingsgebied van de vestiging.

Lenersgegevens kunnen worden verrijkt met het segment en subsegment. In Wise kan het (sub)segment van het lid niet worden toegevoegd, maar binnen een CRM-systeem kan dit wel. Op deze manier is het bijvoorbeeld mogelijk om gerichte nieuwsbrieven te versturen.

Mosaic is een algemeen segmentatiemodel dat niet specifiek is gemaakt voor de NT1 doelgroep. Wel zijn er analyses gedaan om te kijken in welke subsegmenten er een

grotere kans is om NT1’ers te vinden. Op basis van deze analyses is een apart segment gemaakt zodat we kunnen zien in welke buurt of wijk er een grotere kans is om NT1’ers aan te treffen.

Deze groep zit in alle segmenten, en de migratie achtergrond is geen kenmerk dat is meegenomen in het bepalen van de segmenten. Wel kun je meer inzicht krijgen in je bereik onder deze doelgroep door gebruik te maken van de verrijkte CBS bestanden.

Er is vaak verwarring over huishoudens/leden. De vraag is dan waarom het aantal leden niet overeenkomt met het aantal in hun ledenbestand. Dat komt omdat Mosaic is gebaseerd op huishoudens en niet op leden. Op het moment dat er binnen een huishouden meerdere mensen lid zijn, wordt dit huishouden geteld als 1. Daarom zijn er altijd minder huishoudens met leden dan dat er leden zijn.

“Sinds dit jaar gebruiken we de Mosaic analyses en Mosaic focusdoelgroepen voor programmering. Het NT1 profiel van Probiblio is bijvoorbeeld getoetst aan onze inwoners en zo weten we meer over deze specifieke doelgroep om de juiste keuzes in communicatie en aanbod te maken.”
Mariëlle Post

communicatiespecialist, de Bibliotheek aan de IJssel

Waarvoor kun je bij Probiblio terecht?

Analyses

Probiblio kan diverse analyses voor je draaien. Het gaat dan om:

  • Een analyse van huishoudens: hoe zijn de huishoudens binnen jouw werkgebied, gemeente etc. verdeeld over de 11 segmenten? En waar zitten de segmenten dan precies binnen dat gebied?
  • Een analyse van huishoudens met leden: hoe zijn de diverse segmenten verdeeld over de huishoudens met minimaal 1 lid? We kunnen daarbij ook kijken naar bijvoorbeeld alleen huishoudens met volwassen leden, afhakers, nulleners, deelnemers aan activiteiten etc.
  • Een adresverrijking van een bestand: je levert de postcodes en huisnummers aan die je wilt laten verrijken en ontvangt een Excel met per adres het segment en subsegment waarbinnen dit huishouden valt
  • Adresselectie: je geeft bij ons aan welk(e) (sub)segemt(en) jouw interesse hebben, bijvoorbeeld om een flyer te sturen. Je ontvangt van ons alle postcode/huisnummer combinaties in jouw werkgebied die vallen binnen dat segment of subsegment. Op deze manier kun je gerichter communiceren. Als je wilt, kunnen we ook de bestaande leden uit dit bestand halen.

Interesse in een analyse? Neem contact op met de onderzoeker Ingrid Balijon

Advies

Weet je niet hoe je de analyses kunt interpreteren? Ben je benieuwd welke analyses voor jouw vraagstuk het meest relevant zijn? Wil je even sparren hoe je de resultaten van de analyses kunt gebruiken? Wij denken graag met je mee! Neem contact op met één van de adviseurs onderaan deze pagina.

Kosten?

Er zijn 2 manieren om gebruik te maken van alle mogelijkheden van Mosaic:

  1. De bibliotheek schaft een licentie aan voor het zelf draaien van alle analyses. De kosten van deze licentie bedragen 1.000 euro, je kunt dan tot december 2025 zelf alle analyses draaien die je wilt. Of de licentie met Whooz na die tijd nog verlengd wordt, hangt mede af van de kosten en het gebruik van Mosaic.
  2. De bibliotheek doet een aanvraag voor een analyse of advies bij Probiblio. Iedere bibliotheek in ons werkgebied kan dit aanvragen en krijgt drie advies-uren om te besteden aan Mosaic. Mocht een analyse of een advies meer tijd in beslag nemen, dan bespreken we met de bibliotheek de mogelijkheden.

Meer uitleg over klantsegmentatie

Er zijn al veel stukken geschreven en publicaties gemaakt over het werken met Mosaic. Zo kun je nalezen wat de belangrijkste kenmerken zijn van een (sub)segment, welke onderwerpen relevant zijn voor een (sub)segment en hoe een segment staat tegenover de bibliotheek. Zie hieronder enkele links naar deze belangrijke documenten.

Alles over doelgroepgericht werken met mosaic/whize

Interview
Praktijkvoorbeeld
Marketing

Zo haal je nog meer uit Mosaic/Whize

Blog
Marketing

Doelgroepgericht denken in de bibliotheek: een uitdaging met grote voordelen

Nieuws
Marketing

Whize/Mosaic ook beschikbaar in 2024 en 2025!

Publicatie
Collectie
Programmering

Publicatie: Klantgericht werken met Mosaic

Blog
Marketing

Mosaic in de praktijk: inspirerende voorbeelden