Samenwerking en verbinding bij gezinsaanpak De Bieb voor de Zaanstreek

‘De aanleiding om in te zetten op gezinsaanpak had meerdere redenen: we wilden de onderlinge samenwerking vanuit de vijf pijlers binnen de maatschappelijk-educatieve bibliotheek vergroten, de gemeente sloot het Pact Poelenburg-Peldersveld met aandacht voor deze een wijk met veel achterstanden en de gezinnen in deze wijk en wij hadden als De Bieb subsidie van de KB (kwaliteitsimpuls laagtaalvaardige ouders) aangevraagd. Een aantal redenen waardoor het momentum ontstond. We vormden een werkgroep en zijn begonnen!’

De kracht van samenwerking

‘Als De Bieb werken we in de wijken veel samen met de sociale wijkteams, met de GGD en de jeugdgezondheidszorg. Ook is er De Bieb op school in bijna alle basisscholen en werken we goed samen met de kinderopvang en peuterspeelzalen. Er is nog een wens voor meer samenwerking met het voortgezet onderwijs. Een netwerk dat goed werkt mede doordat we uiteindelijk een gezamenlijke visie hadden. De Zaanse visie op meertaligheid heeft ons echt geholpen om alle neuzen dezelfde kant op te krijgen. Zo krijgen gezinnen op de (voor)school, binnen de jeugdgezondheidszorg en bij de logopedist allemaal hetzelfde advies over meertaligheid. Volgend jaar willen we deze visie op meertaligheid nog verder consolideren onder de medewerkers van De Bieb én bij de vrijwilligers van Voorlezen Thuis (de Zaanse versie van de VoorleesExpress, red.). Vanuit Poelenburg-Peldersveld wordt het Pact nu verder uitgebreid naar andere kwetsbare wijken.’

Eerste stap voor een structurele aanpak gezinsaanpak

‘In onze aanpak hebben we allereerst een werkgroep gevormd met een aantal collega’s van De Bieb: iemand van de afdelingen educatie, marketing en communicatie, informatiepunt en ik als beleidsadviseur. We werkten redelijk snel toe naar wat we praktisch wilden bereiken, bijvoorbeeld een digitaal magazine over de gezinsaanpak en flyers. We kwamen er al snel achter dat we eerst goed duidelijk moesten hebben wat onze boodschap was en wie onze doelgroep was. Daar zijn we mee aan de slag gegaan. We ontdekten tijdens dit proces dat de gezinsaanpak intern nog niet goed op poten stond en soms nog onbekend was. Voordat we aan de slag konden met de samenwerkingspartners moesten we ons in 2022 eerst op de interne uitdagingen focussen.’

Buiten winnen is intern beginnen

‘Welke bijdrage levert iedereen binnen De Bieb die bij gezinsaanpak betrokken is? Naar het antwoord op deze vraag en de onderlinge verbinding tussen de verschillende collega’s gingen we op zoek. We organiseerden een bijeenkomst over de gezinsaanpak voor alle collega’s en vrijwilligers van de bibliotheek. We hebben eerst nog eens heel goed onze visie op de gezinsaanpak uiteengezet. Daarna zijn we uiteengegaan in breakoutrooms, waarin collega’s en vrijwilligers hun eigen ervaringen met het werken met gezinnen konden vertellen.’

‘De gezinsaanpak ging echt leven in de organisatie!’ 

‘Er volgden nog vijf sessies. Er was een brainstorm over wat De Bieb kan doen om gezinnen te ondersteunen, bijvoorbeeld de gezinnen doorverwijzen naar andere instanties of samenwerkingspartners in de wijk. De klantenservicemedewerkers zijn vaak de eersten die in contact komen met gezinnen en hun hulpvragen. Zij hebben een hele belangrijke taak in het signaleren van vragen en bij het doorverwijzen. Na deze bijeenkomsten ging de gezinsaanpak echt leven in de organisatie! Iedereen wist, concreet: dit kan míjn bijdrage zijn aan de gezinsbrede aanpak. Zo werd het echt van iedereen zelf!’

Wat wel en niet te doen bij het structureel neerzetten van de gezinsaanpak

‘Kijk naar het grotere geheel en probeer de afdelingen onderling te verbinden. Maak bijvoorbeeld een werkgroep gezinsaanpak met mensen van allerlei afdelingen. Als zij enthousiast zijn, kunnen zij andere collega’s motiveren en invloed uitoefenen op andere collega’s, beleid of strategie. Zo krijg je sneller dingen gedaan. Maar ook: heb geduld en een lange adem. Beloof niet van alles aan collega’s en zeg het eerlijk als je je deadlines niet haalt.’

‘Alle afdelingen op een lijn: dat geeft duidelijkheid en samenhang’ 

‘Het was ook fijn dat de directie bij ons ook gecommitteerd was. Er was ruimte om hiermee uitgebreid aan de slag te gaan. Als je investeert in het neerzetten van een aanpak in je organisatie, dan loopt het. Naar aanleiding van de bijeenkomsten en de werkgroep hebben we de gezinsaanpak ook goed in het beleidsplan kunnen verankeren. Daardoor konden we het beter neerleggen bij de gemeente en andere partners. Toen viel ook bij hun het kwartje: ze zagen in hoe alle pijlers van de bibliotheek ondersteunend zijn aan elkaar en hoe bijvoorbeeld de uitleenfunctie essentieel is voor de gezinsaanpak.’

Inzichten en vooruitblik 2023

‘We deden al veel dingen, zoals Voorlezen Thuis en het contact met onderwijs en kinderopvang, maar nu alle afdelingen op één lijn zitten, geeft dat veel duidelijkheid en samenhang. De gezinsaanpak is echt een gezamenlijk doel met specifiek eigenaarschap.’

‘Voor 2023 richten we de blik op de buitenwereld en gaan we een extern communicatieplan maken. Er zal nog steeds een aantal werksessies nodig zijn voor collega’s en vrijwilligers, maar nu we intern de neuzen dezelfde kant op hebben, gaan we dus ook kijken hoe we dat extern kunnen bereiken. We hebben gekozen om niet steeds flyers en mailtjes versturen, maar zijn bezig met een aantal filmpjes waarin kort de gezinsaanpak wordt uitgelegd. Dit sturen we toe aan de partners om te vertellen wat we doen. De filmpjes worden zo breed mogelijk ingezet, zodat ze geschikt zijn voor alle interne en externe samenwerkingspartners. Een ander idee is ook een infografiek met links, waar men kan klikken op verschillende onderdelen, iets tussen een digitaal magazine en een filmpje.’

‘Om af te sluiten, de gezinsaanpak kost veel tijd, maar levert ook veel op!’