SPUK-regeling - alles wat jij moet weten

Met de SPUK-regeling kunnen gemeenten en bibliotheken zicht voorbereiden op de zorgplicht die in gaat op 1 januari 2025. Dan wordt namelijk een aanpassing doorgevoerd in de WSOB die ervoor zorgt dat gemeenten de wettelijke taak krijgen om te zorgen dat de inwoners binnen een redelijke afstand toegang hebben tot een volwaardige bibliotheek. Het is dan niet meer mogelijk dat in een gemeente een bibliotheekvoorziening ontbreekt of niet voldoet aan de wettelijke voorschriften.

Regeling in het kort

De SPUK-regeling heeft als doel bij te dragen aan het realiseren van toekomstgerichte bibliotheken. De subsidie wordt verstrekt als tegemoetkoming in de kosten die gemeenten maken voor de volgende activiteiten:

• Het oprichten van een nieuwe bibliotheekvestiging.
• Het doorontwikkelen van een bestaande, beperkte bibliotheekvoorziening naar een bibliotheekvestiging.
• Verruiming van de bemande openingstijden van een bibliotheekvestiging met minimaal 10 uren per week.
• Verruiming van de bemande sta-uren van de bibliobus met minimaal 10 uren per week in gemeenten waar geen andere bibliotheekvoorzieningen zijn.

De rol van Probiblio

De adviseurs van Probiblio staan voor je klaar. Wij ondersteunen bibliotheken bij de SPUK-aanvraag op het gebied van:

• Adviseren en informatie verstrekken over de inhoud en aandachtspunten van de regeling.
• Ondersteuning bij de (eerste) gesprekken met gemeenten, waarin de mogelijkheden van de regeling worden besproken en door bibliotheek en gemeente wordt bepaald met welke doelen en taakverdeling zij met de regeling aan de slag gaan.
• Meelezen met en adviseren over het activiteitenplan, begroting en dekking.
• Meelezen met en adviseren over de verantwoording en financiële rapportage.

SPUK werksessies

Op 2 en 14 november organiseert Probiblio SPUK werksessies. Tijdens deze sessies ga je i.s.m. verschillende Probiblio adviseurs en externe deskundigen aan de slag met het schrijven van een SPUK aanvraag en het maken van een bijhorende begroting. Doel is om aan het eind van de werksessie met een zo compleet mogelijke aanvraag de deur uit te lopen. Wil je graag bij een van deze sessies aanwezig zijn? Stuur dan een mail naar Pieter.

Antwoord op al jouw vragen

Inhoudelijk

1. Wie kan aanvragen?
De aanvraag wordt ingediend door de gemeente en wordt ondertekend door het bevoegd gezag van de gemeente. Voor elke activiteit dient de gemeente een afzonderlijke aanvraag in.

2. Waarvoor kan je subsidie aanvragen?
Je kan subsidie aanvragen voor 4 verschillende soorten activiteiten:

• Het oprichten van een nieuwe bibliotheekvestiging.
• het doorontwikkelen van een bestaande beperkte bibliotheekvoorziening naar een bibliotheekvestiging.
• De verruiming van de bemande openingstijden van een bibliotheekvestiging met ten minste tien uren per week
• De verruiming van de bemande sta-uren van de bibliobus met ten minste tien uren per week in gemeenten waar geen andere bibliotheekvoorzieningen zijn.

3. Voor hoeveel activiteiten kan je aanvragen?
Een gemeente kan voor meerdere activiteiten een aanvraag indienen. Hiervoor geldt wel:

• Gemeenten met 200.000 of meer inwoners kunnen voor maximaal vier activiteiten een aanvraag indienen, waarvan maximaal twee aanvragen betrekking hebben op het oprichten van een nieuwe bibliotheekvestiging.
• Gemeenten met minder dan 200.000 inwoners kunnen voor maximaal twee activiteiten een aanvraag kunnen indienen.
• Gemeenten kunnen per vestiging/voorziening 1 x een aanvraag indienen.

4. Kunnen gemeenten samen een vraag indienen en dan de subsidies combineren?
Ja. In kleinere gemeenten kan het de voorkeur hebben als buurgemeenten samen een volwaardige bibliotheekvoorziening realiseren boven ieder afzonderlijk een beperkte eigen fysieke locatie. Het is dan ook mogelijk dat meerdere gemeenten elk een aanvraag indienen voor (een deel van) de kosten van één bibliotheekvoorziening.

Deadlines

5. Wanneer kan de subsidie worden aangevraagd?
Er zijn twee aanvraagperiodes waar in de gemeente een aanvraag kan indienen:

• Aanvraagperiode 1: 15 mei 2023 tot 15 juni 2023, betreft de middelen voor 2023.
• Aanvraagperiode 2: 15 november 2023 tot 15 december 2023, betreft de middelen voor 2024.

6. Als ik voor de eerste ronde een aanvraag indien en het budget is op, mag de aanvraag dan mee voor de 2e ronde?
Ja. Je mag dezelfde aanvraag wel opnieuw indienen voor de 2e ronde.

7. Wanneer moet de activiteit klaar zijn?
De activiteiten moeten uiterlijk op 31 december 2025 zijn afgerond.

Financieel

8. Hoeveel geld kan ik aanvragen?
De hoogte van de subsidie voor het oprichten van een nieuwe bibliotheekvestiging bedraagt per activiteit maximaal €440.000.- incl. btw.
De hoogte voor de andere drie mogelijke activiteiten (Zie vraag 2) bedraagt per activiteit maximaal €220.000,- incl. Btw.
9. Is een eigen bijdrage nodig?
Voor de financiering van activiteiten is een minimale cofinanciering van 20% van de gemeente noodzakelijk, uit eigen middelen of op andere wijze. De hoogte van de subsidie is dus maximaal 80% van de totale kosten.

10. Voor welke kosten kan je geld aanvragen?
Het is aan de gemeenten om te bepalen aan welke kosten de SPUK wordt besteed. Dit kunnen allerhande kosten zijn om de activiteit te realiseren, zoals de aanschaf van een collectie, huisvestingskosten, personeelskosten en ICT-voorzieningen.

Verdeling van subsidiegelden

11. Hoeveel geld is er in totaal beschikbaar?
Voor de SPUK-regeling is in totaal 56 miljoen euro beschikbaar gesteld, dit budget wordt verdeeld over 2023 en 2024. Voor de financiering van activiteiten is een minimale cofinanciering van 20% van de gemeente noodzakelijk.

12. Hoe wordt het geld verdeeld?
Per aanvraagronde worden de aanvragen gelijktijdig beoordeeld. Er geldt dus géén wie het eerst komt, wie het eerst maalt. Bij de beoordeling wordt eerst onderscheid gemaakt tussen het type aanvraag.

Twee type aanvragen krijgen voorrang bij de beoordeling:

• Aanvragen voor het oprichten van een nieuwe bibliotheekvestiging van gemeenten waar nog geen bibliotheekvestiging aanwezig is.
• Aanvragen voor verruiming van bemande sta-uren van de bibliobus van gemeenten waar geen andere bibliotheekvoorziening is.

Hierna komen de andere activiteiten in aanmerking (zie activiteiten B, C en D onder Vraag 2) op basis van een puntentelling. De puntentelling is toegelicht onder Vraag 13.

13. Hoe werkt de puntentelling?
Zoals uitgelegd in vraag 12 krijgen twee typen aanvragen voorrang. Voor de aanvragen daarna wordt geprioriteerd aan de hand van een puntentelling. De punten worden als volgt toegekend:

• Gemeenten waar de gemiddelde afstand tot een bibliotheekvestiging of servicepunt gelijk is aan of groter is dan 3,2 kilometer: 20 punten.
• Gemeenten waar 15% of meer van de kinderen het hoogste risico lopen op onderwijsachterstand: 10 punten.
• Gemeenten met een score van 0 of lager voor wat betreft sociaaleconomische status, welvaart opleiding en arbeid (SES-WOA score): 10 punten.
• Gemeenten met een aandeel van laaggeletterden van 12% of hoger: 10 punten.

14. Hoe wordt de afstand van een woonadres tot een bibliotheekvoorziening gemeten?
Van alle huishoudens in een gemeente wordt gemeten hoe groot de afstand is tot de dichtstbijzijnde bibliotheekvoorziening. Het gemiddelde daarvan wordt gebruikt in de berekening voor de puntentelling.

Samenwerking met gemeente en zorgplicht

15. Wat is de rol van de gemeente?
De gemeente dient de aanvraag in en draag zorgt voor de uitvoer en verantwoording. Maar de gemeente heeft natuurlijk de expertise nodig van de bibliotheek om in gezamenlijkheid plannen te maken en aanvragen op te stellen. Voor bibliotheken is het belangrijk om goed af te stemmen en afspraken duidelijk vast te leggen over de uit te voeren activiteiten.

Per 1-1-2025 verandert de bibliotheekwet (WSOB). Vanaf dan geldt er een wettelijke zorgplicht vanuit gemeenten. Zie meer hierover onder vraag 17.

16. Wat komt er per 1-1-2025 in de zorgplicht te staan?
In de huidige WSOB zijn de verantwoordelijkheden van gemeenten en provincies voor de openbare bibliotheken geformuleerd als bevorderingstaak. Dat wil zeggen: gemeenten zijn verantwoordelijk voor de lokale bibliotheekvoorzieningen en provincies voor de ondersteuning daarvan. Gemeenten en provincies kunnen zelf bepalen of en zo ja, op welke wijze zij aan deze verantwoordelijkheid invulling geven. Deze bevorderingstaak zal worden omgezet in een wettelijke zorgplicht. Gemeenten krijgen de wettelijke taak ervoor te zorgen dat de inwoners binnen een redelijke afstand toegang hebben tot een volwaardige bibliotheek. Het is dan niet meer mogelijk dat in een gemeente een bibliotheekvoorziening ontbreekt of niet voldoet aan de wettelijke voorschriften. Met de specifieke uitkering kunnen gemeenten zich voorbereiden op de komende zorgplicht. In het najaar volgt hierover verdere informatie.

Aanvraag en verantwoording

17. Welke informatie en documenten moet ik aanleveren?
Het aanvraagformulier is nog niet open. Op basis van de huidige beschikbare informatie wordt het aanvraagformulier zeer eenvoudig. Gemeenten worden geacht de volgende inhoudelijke informatie aan te leveren:

• Welke activiteit de aanvraag betreft (nieuwe vestiging/doorontwikkeling/openingsuren)
• Hoeveel geld er wordt aangevraagd (inclusief begroting)
• Een activiteitenplan (maximaal 500 woorden)

18. Op welke manier moet ik het project verantwoorden?
De verantwoording over de besteding van de SPUK-subsidie verloopt via de SiSa-systematiek. Gemeenten en provincies moeten elk jaar aan de Rijksoverheid melden of en hoe ze hun geld hebben besteed. Dit doen zij via de methodiek SiSa: single information, single audit. Dit betekent eenmalige informatieverstrekking, eenmalige accountantscontrole. Deze verantwoording hoort als bijlage bij de jaarstukken die gemeenten en provincies maken.