Tips en tricks voor co-creatie met kids

Dit artikel is een vervolg op ons eerder verschenen artikel ‘Aan de slag met ideeën van kinderen in de bibliotheek, hoe doe je dat?’. In dit eerste artikel gaan we vooral in op de voorbereiding, het traject en hoe je aan de slag gaat met de realisatie van de opgedane ideeën. Dit artikel focust zich op invulling van de sessies met kinderen. Dus; je hebt als bibliotheek bepaalt dat je met co-creatie met kinderen aan de slag wilt. Waar moet je praktisch aan denken?

Werving van kids

Het werven van kinderen is vaak één van de grootste uitdagingen. Tip nummer 1 is om op tijd te beginnen! Een maand van tevoren is bijvoorbeeld een goed idee. Daarnaast is het belangrijk om niet op manier van werving in te zetten, maar juist een mix aan kanalen kan een mooie groep met kinderen opleveren. Krijgen ze een beloning om mee te doen? Dat werkt altijd goed als ‘lokkertje’. Kijk ook goed naar welke hobby’s kinderen in jouw werkgebied hebben en op welke dagen dit plaatsvindt. Zorg voor een geschikte middag (na school) die voor veel kinderen goed uitkomt.

Zie hieronder een aantal voorbeelden van wervingskanalen:

• Via scholen. Een oproep via de scholen werkt vaak goed. Vraag of je bijvoorbeeld langs mag komen in de klas om even kort iets te vertellen over de sessies die je wilt organiseren en waarvoor je de kinderen precies nodig hebt. Het helpt om dan een briefje mee te geven voor de ouders, zodat zij op de hoogte zijn en hun kinderen dan gemakkelijk kunnen opgeven.
• Via contacten/directe link: ken je nog een nichtje, neefje, buurmeisje, klasgenootje, zoon/dochter etc.? Direct contact werkt eigenlijk altijd het beste, maar is wel afhankelijk van het netwerk van jou en je collega’s.
• Via de nieuwsbrief. ook via de (jeugd)nieuwsbrief is een manier om aan kinderen te komen. Abonnees van de nieuwsbrief zijn (vaak) al verbonden met je bibliotheek en dus is de kans groter dat ouders (die de mail vaak ontvangen) hun kind opgeven.
• Via social media. Hiervoor geldt hetzelfde als de nieuwsbrief. Je volgers zijn vaak al verbonden aan jou als bibliotheek en dus is de kans groter dat ouders hun kind opgeven om mee te doen.
• Oproep in de bibliotheek. denk aan posters, folder of narrowcasting. Ook de frontoffice kan een belangrijke rol spelen om ouders en hun kinderen aan te spreken of ze mee willen denken. Zorg dan wel voor een goede instructie, zodat de front office weet wat de inhoud van de sessies wordt.

Aandachtspunten voor de sessie(s)

Kinderen hebben een beperkte aandachtspanne en om van je co-creatie sessies een succes te maken, is het van belang hier rekening mee te houden. Hoe zorg je ervoor dat de sessies voor de kinderen leuk zijn, maar er ook voldoende tijd is om met de inhoud aan de slag te gaan? We delen hieronder een aantal tips waar je aan kunt denken:

• Laat de sessie niet te lang (en niet tot te laat) duren. Als richtlijn kun je denken aan een sessie van max 2,5 uur. Kinderen kunnen na schooltijd vaak pas rond 15.00 uur aanwezig zijn en je wilt uiterlijk rond 17.30 uur afronden.
• Zorg voor een fijne plek in de bibliotheek, waar de kinderen niet teveel afgeleid worden van alles wat er om hen heen gebeurt. Een plek met tafels en zitplekken (en knutselmaterialen) is handig, want dan kunnen ze ook creatief aan de slag met tekeningen bijvoorbeeld.
• Zorg voor wat lekkers en wat te drinken. Als kinderen direct uit school komen, hebben ze vaak wel behoefte aan een korte break.
• Maak van tevoren een draaiboek, zodat je niet voor verrassingen komt te staan. Gezien je met kinderen samenwerkt, is het hierbij wel belangrijk om flexibel te zijn als iets anders loopt dan van tevoren gepland. Het helpt om bij de inhoudelijke blokken bijvoorbeeld ook een plan B te hebben. Daarnaast wissel je spelelementen af met inhoudelijke blokken. Hieronder zie je een voorbeeld van een planning. Werk ieder ‘onderwerp’ uit, zodat je weet wat je inhoudelijk uit de sessie wilt/kunt halen. Bekijk hier het voorbeeld draaiboek >

• Bespreek vooraf duidelijke rollen en verantwoordelijkheden. Wie doet wat? Het is fijn als er één iemand observeert (objectief beschrijven), want er gebeurt vaak enorm veel waar je als organisator/facilitator soms stukken mist.
• De inhoudelijke blokken kun je alsnog wel ‘leuk’ inrichten. Laat kinderen bijvoorbeeld ideeën presenteren aan elkaar, associatiekaarten kiezen, een ronde door de bieb maken ter inspiratie, tekeningen maken of met Lego bouwen. Juist als kinderen niet gefocust zijn op de inhoud, maar er spelenderwijs me bezig zijn, komen de beste ideeën naar boven. Niet ieder kind werkt daarnaast op dezelfde manier, observeer wat goed werkt en pas waar nodig je methode aan. Voorbeeld: Als een kind het spannend vindt om te presenteren aan jou als volwassene, kan hij het misschien wel aan een ander kind (of 1-op-1 met een volwassene) presenteren terwijl jij stiekem mee kijkt.
• Probeer ja/nee en suggestieve vragen zoveel mogelijk te vermijden. Stel in plaats daarvan open vragen, zodat kinderen zelf met ideeën komen. Praat niet in te moeilijke (of juist te ‘kinderlijke’ taal, maar verplaats je in het niveau van kinderen en neem hen serieus.
• Vertel ook duidelijk wat er met de ideeën gedaan wordt. Kinderen vinden het enorm leuk als er écht naar hen geluisterd wordt en hun ideeën straks terug te zien zijn in de bibliotheek.
• Neem voldoende tijd voor de afsluiting. Vraag de kinderen wat ze van de sessie vonden en of ze de (eventueel) volgende keer weer terug komen. Vertel wat je de volgende keer van plan bent en wanneer dit is. communiceer dit ook duidelijk met de ouders (als je dit niet al van tevoren hebt gedaan).
• Hoe leuk ouders het ook vinden om mee te kijken/luisteren, vraag hen om weg te gaan. Het kan de kinderen afleiden/belemmeren om vrij te denken en ideeën te geven. Juist als je het ‘intiem’ houdt met enkel de kinderen en een of een paar volwassenen, bevorder je de fijne open sfeer.
• Hoe sneller je achteraf met elkaar evalueert en de observaties bespreekt, hoe beter. Het zit dan nog vers in je geheugen en met elkaar kun je op basis van de observaties conclusies stellen. Het helpt eventueel ook om de sessie op te nemen, maar vraag wel altijd toestemming van de kinderen als je dit doet.
• Als je budget hebt, kan een tekenaar een enorme meerwaarde zijn voor tijdens de sessies. De tekenaar kan de ideeën van kinderen direct visueel maken, want niet alleen jou als bibliotheek, maar ook de kinderen helpt om nog creatiever te denken. Tip nodig voor een goede tekenaar? Neem contact op met Julia.