Toolkit Diverse en inclusieve boekencollectie in het primair onderwijs

Een diverse en inclusieve boekencollectie is van onschatbare waarde voor het primair onderwijs. Het biedt kinderen niet alleen de kans om zichzelf en hun leefwereld in verhalen te herkennen, maar stimuleert ook begrip, empathie en respect voor anderen. Door boeken te kiezen die een breed scala aan achtergronden, culturen, talen en ervaringen weerspiegelen, creëer je een bibliotheekomgeving waar álle kinderen zich welkom en gezien voelen.

Handreiking: Aan de slag met diversiteit en inclusie in de schoolcollecties

Deze handreiking ondersteunt bibliotheken bij het samenstellen van een diverse en inclusieve schoolcollectie. Het biedt praktische handvatten om dit proces stap voor stap in de praktijk te brengen. Hoewel het belang van diversiteit en inclusie steeds vaker door scholen wordt erkend, blijkt de uitvoering in de praktijk vaak uitdagend door uiteenlopende visies en complexe processen. Deze handleiding helpt om die obstakels te overwinnen en een collectie te creëren die écht verschil maakt.

Collectie- en themalijsten

Naast het belang van diversiteit is ook kennis van geschikte titels essentieel. In deze sectie vind je uitgebreide lijsten met aanbevolen boeken, ingedeeld op leeftijd en thema. Daarnaast is er een handige uitklaplijst met links naar andere websites vol inspirerende boekentips. Zo kun je eenvoudig een collectie samenstellen die aansluit bij jouw doelgroep en hun behoeften.

Collectielijsten:

Themalijsten:

Meertaligheid

Onderzoek laat zien dat meertalige boeken niet alleen de taalontwikkeling stimuleren, maar ook bijdragen aan een inclusieve leeromgeving waarin kinderen met verschillende achtergronden zich herkennen en gewaardeerd voelen. Voor leraren en ouders zijn ze een krachtig hulpmiddel om meertaligheid te omarmen en te benutten (Brummer et al., 2022; Groff & Braakman, 2023). Wil je meer weten over het belang en de verbinding tussen meertaligheid en een diverse collectie? We hebben relevante onderzoeken, werkvormen, boekentips en inspirerende posterplaten voor je verzameld:

• Recent onderzoek van Stichting Lezen over de baten van een meertalige aanpak in het leesonderwijs.
• Nieuw onderzoek van het Kohnstamm Instituut. Hierin analyseren ze de verschillende perspectiefwisselingen over meertaligheid en taalontwikkeling én nemen ze de ervaring van ouders mee. Tip: check deze PDF van het onderzoek, daarin worden namelijk een overzicht van informatiebronnen gegeven en bronnen die helpen om het gesprek aan te gaan met ouders en professionals over meertaligheid.
• NT2-specialisten Esther van der Burgt en Simone van Roosendaal maakten samen met collega’s een poster met handvatten en tips voor onderwijs aan kinderen met een andere thuistaal. Welke reis nemen zij af en hoe je ga je hiermee om?
• Bundeling van verschillende werkvormen waarmee met meertaligheid in de slag kan worden gegaan. Deze bundeling is gemaakt door de POI Fers in samenwerking met een aantal leesconsulenten. Praktisch én inzetbaar.
• In het boek van Orhan Agirdag genaamd “Onderwijs in een gekleurde samenleving” worden wetenschappelijke inzichten over de uitdagingen in het onderwijs gecombineerd met inspirerende praktijkvoorbeelden. Zo wordt inzichtelijk gemaakt hoe jezelf veranderingen kunt doorvoeren. Ook leuk: Orhan Agirdag heeft een eigen website met allerlei uitlegvideo’s.
• Een ander boek dat niet mag ontbreken, als je je verder in dit onderwerp wil verdiepen is: “Talen die de school in komen” van Lidy Peters. Peters biedt hierin een nieuwe benadering van meertaligheid en benadrukt het belang van de integratie ervan in het onderwijs. Haar boodschap: Creëer ruimte voor meertalige kinderen om hun thuistaal in het onderwijs te gebruiken.
• Bekijk ook Probiblio’s aanbod rondom Meertaligheid.

Daarnaast zijn er nog talloze andere organisaties die zich inzetten rondom het thema meertaligheid. Deze hebben veelal uitgebreide websites vol met kwalitatief goede materiaal. Neem bijvoorbeeld een kijkje op Drongo, Meertalig.nl en Lowan.