Trainees aan de slag met opdrachten bij bibliotheken

Thijs: “DOK, de bibliotheek in Delft, wilde graag haar eigen maatschappelijke impact kunnen meten, en aan mij de taak om te onderzoeken hoe dit het beste gedaan zou kunnen worden. Door met verschillende bibliotheken en andere organisaties in gesprek te gaan heb ik een rapport opgesteld. In dat rapport kom ik onder andere met de aanbevelingen voor DOK om gebruik te maken van bestaand onderzoek en om eerst te focussen op de informatie die nu al wordt verzameld door de bibliotheek voordat de focus op impact kan worden gericht. In de laatste periode bij DOK ben ik bezig om deze aanbevelingen in de praktijk te brengen.

Voordat ik bij DOK aan de slag ging wist ik wel dat de bibliotheek tegenwoordig meer doet dan het uitlenen van boeken, maar ik had niet verwacht dat de bezigheden van de bieb zo breed en divers zouden zijn. Bij DOK ben ik onder andere een opgezette dinosaurus, codeerworkshops, een operavoorstelling en Dungeons and Dragons sessies tegengekomen. Ik had het idee dat de bibliotheek naast het uitlenen van boeken zich ook bezig was gaan houden met maatschappelijke taken zoals het IDO en Taalhuis, maar de afgelopen maanden heb ik ontdekt dat er in de bibliotheek ook heel veel vermaak en ‘entertainment’ te vinden zijn. Het is geen stille en stoffige plek meer maar een levendige en bruisende omgeving geworden, en het is erg leuk om die ontwikkeling te blijven volgen.”

Britt: “Het traineeship heeft mij al veel gebracht, vooral op het gebied van impact, samenwerking en de veelzijdigheid van de bibliotheek. In de eerste weken was het flink wennen en inkomen, maar inmiddels voel ik me steeds zekerder in mijn rol. Wat me het meest is bijgebleven, is hoe hecht we als groep zijn geworden – die verbondenheid maakt het traineeship extra waardevol.

Daarnaast ben ik trots op het symposium dat ik in Diemen heb neergezet met het OBA School team, en ik kijk ernaar uit om dit opnieuw te organiseren in samenwerking met ONA. Mijn opdracht is nog niet af, maar dat maakt het ook zo’n leuke uitdaging! Impact meten is haast een oneindig, lees: circulair, traject, wat ervoor zorgt dat ik niet alleen inhoudelijk groei, maar ook leer loslaten en vooruitdenken.”

Malaika: “Mijn eerste opdracht gaat over digitaal burgerschap en voer ik uit in de bibliotheek Hoeksche Waard. In de eerste fase onderzocht ik welke bestaande initiatieven in de bibliotheek hierbij aansluiten. Vooral in het Maaklokaal (de maakplaats van Bibliotheek Hoeksche Waard) bleken mooie kansen te liggen, wat leidde tot een lesplan dat niet alleen digitale vaardigheden versterkt, maar ook weerbaarheid en participatie stimuleert.

Daarnaast heb ik de bibliotheek ondersteund bij de aanvraag voor de startregeling digitaal burgerschap van de Koninklijke Bibliotheek. De omgevingsanalyse is inmiddels afgerond en vormt de basis voor een Theory of Change en een concreet plan voor programmering. Wat ik ontdekt heb over de bibliotheek is het grote verschil tussen stads- en plattelandsbibliotheken, vooral in de mate van gemeentelijke steun. Toch delen ze allemaal dezelfde ambitie: een bibliotheek die voor iedereen toegankelijk en relevant is.”

Sarah: “De grootste ontdekking die ik heb gedaan tijdens mijn eerste opdracht is dat bibliotheekmedewerkers echt een hart voor de zaak hebben. Het is natuurlijk niet helemaal een verrassing dat bibliotheekmedewerkers maatschappelijk betrokken mensen zijn, maar het valt echt op hoeveel werk er kan worden verzet met weinig middelen als er gepassioneerde en idealistische mensen mee bezig gaan! Er is veel kennis en expertise aanwezig binnen de bieb, die wordt ingezet om de leukste en nuttigste programma’s neer te zetten.

Ook heb ik geleerd dat er op het gebied van meertaligheid, waar mijn opdracht over gaat, nog wel een wereld aan kennis te winnen is. Uit mijn onderzoek blijkt dat initiatieven om de leesvaardigheid van meertaligen te stimuleren het beste beklijven als er een structurele visie en een beleid op meertaligheid aan ten grondslag ligt. Die heb ik opgesteld voor mijn bibliotheek en ga ik de komende weken presenteren binnen de bibliotheek en aan de externe partners!”

Lydia: “De afgelopen maanden heb ik een opdracht gedaan bij Bibliotheek Bollenstreek. Voor deze opdracht heb ik me beziggehouden met de jaarurensystematiek, een werktijdenregeling die in 2022 is vastgelegd in de cao Openbare Bibliotheken. Ik heb onderzocht of de regeling zou kunnen passen bij Bibliotheek Bollenstreek. Daarnaast heb ik onderzocht wat de interne wensen zijn voor een roosterprogramma, omdat er nu nog op verschillende manieren in Excel wordt geroosterd. We zijn nu samen met een aantal collega’s bezig met het kiezen van een geschikte softwareleverancier.

Omdat ik een organisatorisch georiënteerde opdracht heb gedaan, is mij vooral opgevallen wat er gebeurt in de kantoren van de bibliotheek die we allemaal kennen en waarderen. Bibliotheken anno 2025, met alle dienstverlening die er vandaag wordt geboden, zouden niet kunnen draaien zonder de organisatie áchter het zichtbare: personeelszaken, marketing en communicatie, ICT. Dat vind ik waardevol om mee te nemen.”

Hidde: “Mijn eerste opdracht vanuit het traineeship is bij BplusC in Leiden. Ik ben gaan onderzoeken wat de bibliotheek kan doen om jongeren te ondersteunen bij hun digitale uitdagingen. Ook voor jongeren is het niet vanzelfsprekend dat zij zelfstandig kunnen deelnemen aan de digitale samenleving. BplusC wil zich in een pilot gaan richten op jongeren tussen de 14 en 18 jaar. Tussen hun 14e en 18e levensjaar moeten jongeren veel digitale (overheids-)zaken regelen en met name als jongeren 18 jaar worden. Voor de pilot ga ik zelf workshops geven over digitale (overheids-)zaken aan jongeren op het vmbo.

Om de jongeren te bereiken helpt het de bibliotheek om de samenwerking te zoeken met het onderwijs. We hopen met name de leerlingen te bereiken die geen netwerk hebben die ze bij de digitale regelzaken kunnen ondersteunen. Op dit moment ontwikkelt BplusC ook het Informatiepunt Digitale overheid (IDO) en we hopen dat jongeren dit punt in de toekomst steeds beter weten te vinden.

Toen ik een aantal maanden geleden begon had ik nooit verwacht dat ik zoveel zou kunnen leren binnen één opdracht. De werkzaamheden en mogelijkheden binnen de bibliotheek zijn nog meer divers en de bibliotheek is maatschappelijk nog veel relevanter dan ik van tevoren had gedacht. Ik verras de mensen met wie ik spreek iedere keer weer met wat de bibliotheek op dit moment allemaal onderneemt en wat ze voor onze samenleving betekent.”

Claire: “Ik heb me de afgelopen maanden gebogen over de vraag hoe de Belevenistafels in Bibliotheek Hilversum ingezet kunnen worden. Een Belevenistafel is een houten tafel met een touchscreen ingebouwd in het tafelblad. Via dat scherm krijgen bezoekers toegang tot interactieve software. Inmiddels worden de tafels ingezet tijdens het Taalcafe. Daarnaast kunnen bezoekers oefenen met digitale vaardigheden: onder andere DigiD, mobiele telefoon en mobiel bankieren.

Ik heb naast mijn opdracht meegewerkt bij het team programmering. Daar heb ik gezien hoe divers het aanbod van de bibliotheek is, maar ook hoeveel maatschappelijke waarde de activiteiten leveren. Dat maakt bibliotheekwerk volgens mij zo mooi.”

Maxime: “Mijn huidige opdracht is bij de OBA, waar ik onderzoek doe naar de samenwerking met vrijwilligers. Hiervoor ben ik van hot naar her gereisd binnen Amsterdam om interviews af te nemen, en er is ook een enquête verstuurd. Het is eigenlijk jammer dat het interviewen nu ten einde komt, want het is enorm leuk om de stadsdelen op deze manier te ontdekken en de mensen die daar vandaan komen. De komende tijd ga ik me volledig storten op het uitwerken van de data en het trekken van mijn conclusie(s).

Ik vond het enorm leerzaam om te zien wat er op een hoofdkantoor gebeurt en hoe dat zich verhoudt tot de werkvloer, en hoeveel lagen daar soms tussen zitten. Ik ben erg benieuwd hoe dit bij een kleinere bibliotheek anders zal zijn. Wat ik ook meeneem, is de passie en het plezier die mensen bij de OBA uit hun werk halen, zelfs als het soms wat hectisch is.”