Verdiepingssessie scan laaggeletterdheid Bibliotheek Waterland: kansen voor doelgroepen, aanbod en samenwerking

Wat was de aanleiding om een verdiepingssessie van de scan laaggeletterdheid te organiseren?

Moniek: ‘Onze scan laaggeletterdheid hebben wij tijdens de week van lezen en schrijven in september van vorig jaar goed kunnen inzetten. Het gaf mij als nieuwe teamleider inzicht over hoe ons werkgebied in elkaar zit. Dat inzicht wilden wij óok met onze netwerkpartners delen. Je wilt namelijk niet dat de scan in een bureaula verdwijnt. Met de verdiepingssessie wilden wij komen tot een wijkgerichte aanpak waarmee wij als bibliotheek kunnen bijdragen aan het terugdringen van laaggeletterdheid onder de inwoners van de twee gekozen wijken in ons werkgebied.’

Karla: ‘Ik had al ervaring met de verdiepingssessie van de scan laaggeletterdheid toen ik nog bij de Westfriese Bibliotheken werkte. Het organiseren van een verdiepingssessie voor ons werkgebied gaf ook een mooie aanleiding om het netwerk bij elkaar te roepen. Je hebt meteen een goede invulling van het programma en je kunt concreet met elkaar aan de slag om nieuwe oplossingen te bedenken of het huidige aanbod aan te scherpen. Als bibliotheek kun je je goed positioneren in het netwerk.’

Voor welke wijken hebben jullie gekozen en waarom?

Moniek: ‘In ons werkgebied hebben wij 2 wijken met een zeer hoog risico op laaggeletterdheid. Dat leek ons een goed startpunt voor de verdiepingssessie. Na het eerste intakegesprek ben ik van gedachte veranderd. We duiken als werkveld snel op de plekken waar de problematiek het heftigst is, waardoor andere wijken minder aandacht krijgen. Dat een wijk een gemiddeld risico op laaggeletterdheid heeft, betekent nog niet dat het daar niet speelt. We hebben het immers binnen ons werkgebied nog steeds over 9% laaggeletterdheid.’

De verdiepingssessie wordt vaak georganiseerd voor interne collega’s, maar jullie hebben de verdiepingssessie voor zowel interne collega’s als externe partners aangeboden. Wat was de meerwaarde hiervan?

Moniek: ‘Met name dat je met elkaar kan uitwisselen over de zaken waar je tegenaan loopt binnen de wijken. Tijdens de sessie konden we met elkaar het bestaande aanbod verkennen en meteen nieuwe ideeën genereren. Je staat met elkaar meteen in de actiestand om te komen tot een oplossing.’

Karla: ‘De deelnemers vanuit het wijkteam hadden tijdens de sessie ook zoiets van: wat doen jullie als bibliotheek eigenlijk veel!’

Moniek: ‘Wij hebben breed uitgenodigd. Uiteindelijk waren wij met een kleiner gezelschap met deelnemers vanuit Clup Welzijn, Schuldmaatjes en sociaaljuridisch medewerkers. Deze medewerkers waren allemaal enorm geïnteresseerd en gemotiveerd om bij te dragen aan de bijeenkomst. Achteraf kijk ik er met een goed gevoel op terug.’

Karla: ‘Vanuit de bibliotheek waren er collega’s van het NLplein aanwezig, maar ook van de VoorleesExpress. Zo ontstonden er ook weer andere contacten met de externe organisaties.’

Wat is jullie het meest bijgebleven van de verdiepingssessie?

Karla: ‘Voor mij was het de tweede keer dat ik een verdiepingssessie laaggeletterdheid bijwoonde. In eerste instantie sloot ik vooral aan vanwege mijn expertise over het onderwerp en omdat het goed was om vanwege mijn rol als Coördinator Digitale Inclusie het werkveld goed te kennen. Tijdens de sessie bleek juist dat er behoefte was naar een Informatiepunt Digitale Overheid (IDO)-punt en digitale cursussen buiten de muren van de bibliotheek. Ik was blij verrast dat juist mijn tak van sport als oplossing aangedragen werd.’

Moniek: ‘De klantsegmentatie van Mosaic was voor veel collega’s een eyeopener. Vanuit je eigen expertise ben je je bewust van doelgroepen, maar dit is weer even een andere manier om naar doelgroepen te kijken en hoe je ze het beste kan benaderen. Zelf was ik ook blij met de mix van interne collega’s en externe partners tijdens de sessie.’

Karla: ‘Vooral dat de externe partijen naar ons aanbod keken en zeiden: ‘Maar dat willen we bij ons!’ Als bibliotheek hebben wij slechts één vestiging in Purmerend. De wijken hier zijn uitgestrekt. Niet iedereen vindt het even makkelijk om de spreekwoordelijke weg naar de bibliotheek te vinden.’

En hoe gaan jullie nu verder?

Karla: ‘We hebben de afgelopen periode een kernteam Digitale Inclusie opgebouwd met 6 collega’s uit de front-office die zowel de digitale cursussen als het IDO draaien. Onze basis is op orde en de Klik en Tik cursus loopt goed. Dit willen we uitbreiden naar de andere vestigingen en zodra dat rond is, willen wij buiten de bibliotheekmuren het IDO en de cursussen aanbieden.’

Moniek: ‘Je wilt vanuit een stevige basis doorgroeien. Wij zijn snel gegaan met het verdiepen, maar de uitvoering heeft tijd nodig. Je wilt namelijk structureel aanbod kunnen aanbieden bij de partners en dat weten zij ook.’

Karla: ‘Ik denk ook dat wij ons bewust zijn dat ‘de NT1’er’ juist ook via ons andere aanbod binnenkomt en niet alleen via de ingang taal. Vanuit het IDO verwijzen wij door naar de cursus Klik en Tik en dan zijn er deelnemers die tijdens de intake zeggen: ‘Mijn Nederlands is ook niet zo best.’ Al pratende blijkt dan dat zij twijfelen over de d’tjes en t’tjes. Dat zijn niet de deelnemers die bij de taalgroepen passen, maar wel geholpen zijn met ander aanbod van oefenen.nl. Ik zie dat deelnemers na Klik en Tik bijvoorbeeld ook de liedjeskast ontdekken.’

Moniek: ‘En ook dat deze mensen kunnen doorstromen naar aanbod van andere partners in de wijken. Als mensen in de bibliotheek komen zijn ze al gemotiveerd. Wij kunnen als bibliotheek ook de vraag ophalen in de wijken zelf.’

Tot slot: hebben jullie nog tips voor andere bibliotheken die aan de slag willen met een wijkgerichte aanpak?

Karla: ‘Zorg ervoor dat je je basis goed op orde hebt, voor je naar buiten gaat!’

Moniek: ‘Probeer als je een verdiepingssessie organiseert de juiste timing te hebben. Als er tijdens een sessie veel ideeën voortkomen, dan moet je de ruimte hebben om daar op redelijke termijn iets mee te doen.’