Verken de smaken van Burgerschap

Blog Educatie Programmering
Gepubliceerd op 26 september 2024

Door Sanne van 't Slot

Burgerbar, frietkraam, verse broodjes, een hongerig publiek… Enthousiaste bezoekers leren nieuwe smaken kennen. Dit klinkt als een foodtruckfestival. Maar dat was de proeverij Burgerschap in de Bibliotheek dan weer niet. Bibliotheekmedewerkers met een honger naar kennis kwamen proeven van manieren om burgerschap te programmeren in hun bibliotheek. Met dit verslag kun jij ook proeven van deze dag.

Op de bijeenkomst verkenden we de definitie van burgerschap en bespraken we welke vaardigheden je nodig hebt als volwaardig lid van de maatschappij. Dat zijn bijvoorbeeld de 21ste-eeuwse vaardigheden. Denk aan een gesprek kunnen voeren, meningen uit kunnen wisselen en kritisch na kunnen denken. Hier kan je een leven lang over leren. Daar zit een rol voor de bibliotheek! Die kan burgers helpen om die vaardigheden te blijven ontwikkelen en actief in te zetten. Een grote opgave. Gelukkig hoef je het niet alleen te doen. Daarnaast kan je zo groot of klein beginnen als je wil. Een advies: kijk om je heen. Wie zijn er al bezig met burgerschap? En kan je daar gebruik van maken? 3 inspirerende sprekers vertelden hoe zij dat doen.

Moeiteloos een goed gesprek over burgerschap

De ideeën van Renate van der Kuijl van ProDemos brengen iedereen in gesprek: van jong tot oud en waar je ook vandaan komt. Ze geeft het voorbeeld van de Staatskas: in een plantenkas krijg je de opdracht om het geld in Nederland over bloempotten te verdelen. Hoe doe je dat? En in de Burgerbar leer je wat voor soort burger jij bent. Met Democracity richten deelnemers een stad in op een vloerkleed. Welke gebouwen komen waar? En wat vindt iedereen belangrijk?

Renate bracht tafelkleden met gespreksthema’s mee In groepjes probeerden we ze uit en bespraken we onze politieke betrokkenheid en maakten we een top 5 van belangrijke waarden. Grote thema’s toegankelijk gemaakt door de effectieve werkvormen. In luttele minuten heb je een goed gesprek. We waren enorm enthousiast en de adviseurs van Probiblio gaan met ProDemos in gesprek over hoe we hun aanbod naar de bibliotheek kunnen brengen.

Citizen science

Bastian van bblthk Wageningen liet zien dat citizen science overal is. En dat je echt geen universiteit in je vestigingsplaats nodig hebt om ermee aan de slag te gaan. Van bijen tellen tot dialecten in het Fries verkennen tot het opschonen van de Leidse grachten: er zijn al ontzettend veel onderzoeken waarbij burgers samen met onderzoekers onderzoeksvragen verkennen. Én daar concrete acties aan verbinden.

De bibliotheek is hierbij de verbinder. Door met burgers in gesprek gaan over hun vragen. Door burgers en onderzoekers te verbinden. Of door een podium te bieden om vragen te delen, bij elkaar te komen en resultaten te presenteren. De burgers, onderzoekers en bibliotheken vormen zo samen wat Bastian Stadslab noemt. Heel fijn, want daar bestaan al voorbeelden van in Wageningen, Leiden, Utrecht en Den Haag. Die pakken het groot aan. Maar het kan ook kleiner. De website van EOS Wetenschap staat bol van de interessante onderzoeken. Daar kan je in de bibliotheek ook mee aan de slag!

Het gevoel bij de frietkraam

Huh, gevoel bij een frietkraam? Was het toch een foodtruckfestival? Nee dat niet. Maar het is een mooi onderwerp waar de meesten van ons toch wel degelijk iets bij voelen. En daar ging het om bij onze kennismaking met de methode emotienetwerken. Deze methode helpt mensen om te duiden hoe ze zich over een thema voelen. We maakten kennis met de methode door er direct mee te oefenen onder begeleiding van Margot van Ruitenbeek van de Reinwardt Academie.

Het resultaat? Een cirkel vol uitingen van gevoel, kleurrijke lijnen die een kronkelend netwerk vormden. En een respectvol en een stuk diepgaander gesprek over frietkramen dan we waarschijnlijk op voorhand hadden verwacht. Van frietkramen tot spannendere thema’s als cultureel erfgoed en politiek: met de methode emotienetwerken en een goede gespreksleider beschik je over een sterk hulpmiddel om goede gesprekken te voeren. Nieuwsgierig geworden naar emotienetwerken? Op 17 oktober kan je er een hele sessie over volgen bij Probiblio.

Wil je eens praten over die inspiratie? En hoe je burgerschap concreet vormgeeft in je bibliotheek? Neem dan gerust contact op! Dan staan we voor je klaar!