Wat levert een digitaal toegankelijke bibliotheek op?

Hoe zit dat met websites en online diensten van bibliotheken? Zijn die voor iedereen toegankelijk? Ook voor mensen met een functiebeperking? In welke mate voldoen deze online diensten al aan de wettelijke eisen? In dit artikel lees je wat Digitale Toegankelijk is en wat het jouw bibliotheek kan opleveren.

Waar gaat digitale toegankelijkheid over?

Digitale toegankelijkheid gaat over de bruikbaarheid van digitale diensten voor iedereen. De overheid wil dat iedereen mee kan doen in de (digitale) samenleving. Daarom moeten websites, mobiele apps en andere digitale diensten even bruikbaar zijn voor mensen zonder een functiebeperking als voor mensen met een functiebeperking. Denk aan gebruikers die (kleuren)blind, slechtziend, doof of slechthorend zijn. Maar ook aan mensen die autistisch zijn, dyslexie hebben en aan mensen die (tijdelijk) geen muis of touchscreen kunnen gebruiken (vanwege bijvoorbeeld reumaklachten of een arm in het gips).

Een toegankelijke website biedt onder andere begrijpelijke teksten, uitleg bij beelden, juist kleurgebruik, logische navigatie en goed geprogrammeerde code. Het resultaat is een inclusieve maatschappij waarin iedereen ook digitaal volledig en gelijkwaardig kan deelnemen.

6 voordelen van digitale toegankelijkheid voor bibliotheken

Steeds meer bibliotheken werken aan het toegankelijk maken van hun digitale omgeving. Naast het voldoen aan een wettelijke verplichting levert het nog veel meer op. Hieronder zetten we de resultaten van digitale toegankelijkheid op een rij:

1. Een betere toegang tot de bibliotheek, ook online

Online kanalen, zoals de website en social media, zijn het digitale visitekaartje van je bibliotheek. Veel mensen komen online voor het eerst in aanraking met de bibliotheek (door bijvoorbeeld op internet te zoeken naar openingstijden). Als jouw online omgeving voor iedereen toegankelijk is, haken minder mensen af en is jouw organisatie 24/7 bereikbaar.

2. Inclusiviteit: jouw bibliotheek sluit niemand uit

In de bibliotheek is iedereen welkom. Jouw bibliotheek doet er alles aan om een breed publiek te bereiken. Een inclusieve online omgeving zorgt ervoor dat ook mensen met een functiebeperking zich niet buitengesloten voelen.

In de netwerkagenda staat dat bibliotheken niemand uitsluiten door fysieke en digitale toegankelijkheid te waarborgen. Door op lokaal niveau te werken aan digitale toegankelijkheid draag je bij aan deze gezamenlijke ambitie.

3. Laagdrempelig en toegankelijker voor iedereen

Behalve voor de 3 tot 4 miljoen Nederlanders met een functiebeperking is een goede digitale toegankelijkheid ook van belang voor veel ouderen en laaggeletterden. Voor ouderen en laaggeletterden is het vaak lastig om digitale informatie te begrijpen en/of te bedienen. Het woordgebruik is lastig of knoppen op websites worden verkeerd geïnterpreteerd. Door de toegang tot de online omgeving laagdrempeliger te maken, vergroot je het bereik en draag je bij aan de ambitie om te groeien van 4 naar 8 miljoen verbonden gebruikers.

Handig weetje: als je werkt aan het toegankelijk maken van informatie, wordt je website ook beter vindbaar en doorzoekbaar door zoekmachines. Daardoor vinden nóg meer mensen de weg naar jouw online bibliotheek.

4. Meer (verbonden) leden en gebruikers

Een betere online ervaring voor je doelgroep zorgt voor meer (verbonden) leden en gebruikers. Iacobien Riezebosch (expert digitale toegankelijkheid) legt uit dat de Nederlandse webwinkels jaarlijks een omzet van € 3,4 miljard laten liggen. Dit is gebaseerd op de zogenoemde wegklik-euro. Ook bij bibliotheken klikken mensen weg als een site of app niet toegankelijk is. Hier ligt een kans om meer mensen aan je te binden.

5. Stimulans voor innovatie

Toegankelijkheid en gebruiksvriendelijkheid liggen in elkaars verlengde. Het gaat allebei over het creëren van de beste intuïtieve online ervaring voor gebruiker. Zet je de gebruiker centraal, dan kom je vaak op nieuwe ideeën. Dat is goede stimulans om continu te innoveren. Denk daarbij ook aan kleine verbeteringen, zoals het gebruik van begrijpelijke woorden (‘mijn bieb’ i.p.v. ‘voorkeursvestiging’).

6. Voldoen aan Wetgeving

Op dit moment is in Nederland het Tijdelijk besluit digitale toegankelijkheid (2018) van kracht voor (semi-) overheidsinstellingen. In 2025 gaat de European Accessibility Act gelden voor de meeste organisaties in Europa, waarbij onder andere webshops, financiële diensten en geldautomaten digitaal toegankelijk moeten zijn. Een stimulans om alvast een begin te maken.

Ter inspiratie: hoe doen andere organisaties dit?

• Benchmark bibliotheken in Nederland

Wil je weten hoe ver andere bibliotheken zijn? Bekijk dan regelmatig het dashboard Digitale Toegankelijkheid (van de overheid). Hier vind je een overzicht van de  bibliotheken die stappen zetten om (nog) digitaal toegankelijker te zijn.

• Bibliotheek West Brabant

Bibliotheek West Brabant is er voor iedereen en dat laten ze zien. Ook online! Op hun website lezen bezoekers hoe toegankelijk de bibliotheek is. Daar vind je ook de toegankelijkheidsverklaring en de huidige status (wettelijke verplichting).

• Bibliotheek Aanzet

Bibliotheek Aanzet werkt samen met ervaringsdeskundigen. Door bijvoorbeeld een landingspagina te ontwikkelen met iemand met een functiebeperking kom je op nieuwe ideeën voor functionaliteiten en content. Zo heeft bibliotheek Aanzet al meerdere aanpassingen op de website doorgevoerd die zorgen voor een betere klantervaring voor alle websitebezoekers. Hoe ze dat gedaan hebben, kun je zien in dit webinar (het verhaal van Aanzet start bij 1:12:00). Bibliotheek Aanzet heeft ondertussen status B (zie de toegankelijkheidverklaring).

• Apple

“Accessibility is a core value at Apple and something we view as a basic human right.”  Sarah Herrlinger, Director of Global Accessibility Policy and Initiatives, Apple

Apple ziet toegankelijkheid als kernwaarde en als een basisrecht van de mens. In de ontwikkeling van hun producten en diensten een vanzelfsprekendheid. Hoe ze dat doen? Lees, zie, voel en luister dit op hun website.

• Wil je weten hoe de grootste webwinkels van Nederland het doen? In dit artikel lees je dat er nog veel werk aan de (web)winkel is. 

Tip: op 25 juni 2024 staat het webinar ‘Maak jouw website nog digitaal toegankelijker’ op het programma. Aanmelden kan via de link op deze pagina.